10. Terugblik verblijf Oeganda 2014
Drie maanden Oeganda zijn voorbij, zijn voorbij gevlogen. We hebben ons verblijf met enkele weken verlengd om alle geplande activiteiten naar behoren te kunnen afronden.
Er is veel gebeurd. We hebben veel bereikt. Via reisverslagen hebben we al verslag gedaan van een aantal gebeurtenissen. In deze terugblik zetten we alles op een rijtje. We onderstrepen of verduidelijken dingen met verschillende nieuwe foto’s en nu ook met filmpjes.
1.Gods Glory nursery and primary school
Dit is een van de twee scholen waar het Lejofonds mee samenwerkt.
We proberen de school zoveel mogelijk te ondersteunen.
a.Waterpomp
In nieuwsbrief 25 en 26 geven we aan hoe het Lejofonds aan middelen is gekomen om de bouw van een waterpomp op het terrein van Gods Glory nursery and primary school (GG) mogelijk te maken.
Voor de watervoorziening is GG aangewezen op een bron die buiten het schoolterrein ligt. Groepen kinderen halen onder leiding van een leerkracht water bij de bron. Daarvoor moeten zij een flinke afstand afleggen en uiteindelijk een steile heuvel afdalen. Na regen is dit glad en gevaarlijk. De bron geeft weinig water waardoor het vullen van de jerrycans veel tijd in beslag neemt. Door dit alles gaat dagelijks veel lestijd verloren.
In verschillende verslagen, voorzien van de nodige foto’s, volgen we de aanleg van de waterpomp. Ter plaatse hebben we ook video-opnamen gemaakt. Daaruit is het volgende filmpje samen gesteld:
b. Afbouw drie lokalen
Kinderen van primary 3,4 en 5 van GG krijgen les in lokalen waar in feite alleen de muren overeind staan.In nieuwsbrief 25 schrijven we:
“De lokalen zijn nu provisorisch afgedekt met papyrusmatten. Die zijn niet waterdicht. Bij een regenbui vluchten leerkrachten en leerlingen het lokaal uit en zoeken tijdelijk hun toevlucht in de gemeenschapsruimte. De vloeren van de betreffende lokalen veranderen na een regenbui in een modderpoel”.
Door een forse donatie, de donor wenst anoniem te blijven, zijn we in staat een aannemer in te schakelen om de drie lokalen af te bouwen. Het schilderwerk wordt door een van de leerkrachten verzorgd.
Ook van de afbouw hebben we video-opnamen waaruit het volgende filmpje is samengesteld.
c.Oud en nieuw
Je went gauw aan een nieuwe situatie. Je vergeet bijna hoe het ook al weer was. Als je afbeeldingen van de oude en de nieuwe situatie achter elkaar zet, zie je duidelijk dat er ontzettend veel gebeurd is.
d.Schilderingen
Herma Annyas verheugt zich er op schilderingen op de muren te kunnen aanbrengen. Zij heeft daarvoor in Nederland al de nodige voobereidingen getroffen. Verschillende sjablonen zijn gemaakt en gaan mee in de bagage.
Wanneer we directeur Stephen het voorstel doen schilderingen op de muur aan te brengen, gaat hij direct akkoord. Hij wil graag het menselijk lichaam zien afgebeeld, het hart, een oor en een oog. Je ziet het bij veel scholen in Oeganda. Kinderen kunnen daar nog wat van leren is de mening van Stephen. Als leerlingenj kennis erover vanuit de lessen vergeten zijn, kunnen ze na de les de schilderingen op de muur nog raadplegen, zo is zijn gedachte. Herma is hevig teleurgesteld. Leo brengt Stephen uiteindelijk op andere gedachten.
Charles, de adjunct-directeur geeft achteraf toe zijn twijfels te hebben gehad over de nieuwe schilderingen. Nu is hij helemaal om. Hij vindt het prachtig en merkt dat ook de kinderen en ouders er enthousiast over zijn.
In het volgende filmpje zijn een aantal silhouetten weergegeven.
e.My Book Buddy
In nieuwsbrief 26 schrijven we dat we namens My Book Buddy een kinderbibliotheek opzetten op Gods Glory nursery and primary school volgens de richtijnen van My Book Buddy. In reisverslag 7.3. My Book Buddy. Er gaat een wereld voor ze open hebben we daar verslag van gedaan. My Book Buddy heeft het verslag overgenomen.
Nu kunnen we daar ook beelden van laten zien. My Book Buddy voor Gods Glory is de titel van het volgende filmpje.
f.Leerboeken
Op GG is geen boek te bekennen. My Book Buddy brengt daar verandering in. Veel kinderen krijgen voor het eerst een boek in handen. We zien dat kinderen niet gewend zijn er mee om te gaan. Een voorbeeld daarvan is het omslaan van een bladzijde. Met de volle hand wordt een bladzijde in het midden opgepakt en omgeslagen, een gekreukte bladzijde tot gevolg. Snel krijgen leerlingen extra instructie.
Kunnen beschikken over leerboeken voor Engels, Wiskunde, Science en Social Studies is een van de grootste wensen van het team van GG. Het Lejofonds schaft leerboeken aan voor wiskunde.
Het is nu aan de leerkrachten en leerlingen te laten zien dat zij zorgvuldig omgaan met de leerboeken en de boeken uit de bibliotheek. Wanneer dat het geval is, is het Lejofonds bereid meer leerboeken aan te schaffen.
g.Internaat
Gods Glory beschikt over verschillende ruimtes waar internaatskinderen slapen. In 2013 schrijven we een verhaal met als titel Door de ratten besnuffeld. Daarin maken we duidelijk dat de staat waarin de ruimtes zich bevinden onwenselijk en ontoelaatbaar is. Het Lejofonds heeft de diverse ruimtes dan ook in 2013 gerenoveerd.
h.Stapelbedden
De kinderen liggen nog altijd met hun matras op de grond. Het is bekend dat het een grote wens van de kindern is in stapelbedden te slapen. Zonder daar verdere mededelingen over te doen, laten we een timmerman dit keer stapelbedden maken, de zogenaamde “doubledeckers”. De verrassing is groot als de timmerman op school komt om de bedden in elkaar te zetten. De verrassing is groot, de dankbaarheid ook.
i.Avondlessen
Onder de titel Een dagje Lejofonds in Oeganda schrijven we dit jaar o.a. over ons bezoek aan GG in de avond. Daar ervaren we dat de internaatskinderen na een zeer lange schooldag ook ‘s avonds lessen moeten volgen, tot tien uur aan toe. In een aantal gesprekken met de directeur en de teamleden maken we duidelijk dat dit een onwenselijke situatie is. Kinderen moeten na een lange schooldag vrij zijn en kunnen spelen.
j.Spelmateriaal
We hebben vorig jaar spelmateriaal meegenomen. Lang niet alles wordt gebruikt omdat de kennis ontbreekt. We geven de nodige uitleg. Ook schaffen we nieuw spelmateriaal aan.
We weten te bewerkstelligen dat de internaatskinderen ‘s avonds kunnen spelen met verantwoord spelmateriaal, wat ook weer een vorm van leren is. Leuke ervaring is dat sommige leerkrachten ‘s avonds terug komen op school om mee te spelen.
k.Verantwoordelijkheid
Er zijn twee kasten met spelmateriaal. De kasten staan in de klaslokalen van de twee hoogste groepen. De kasten zijn altijd op slot. De directeur heeft de sleutel. De directeur bepaalt wie wanneer gebruik mag maken van het materiaal wat in de kast is opbeborgen. Ook daar weten we verandering in aan te brengen. De kasten worden verplaatst naar de ruimtes voor de internaatskinderen. Een jongen en een meisje krijgen de sleutels van de kasten. Wanneer de school uit is en de kinderen naar huis zijn, mogen de internaatskinderen gebruik maken van het materiaal uit de kasten. Dat mogen ze zelf pakken. Zo lang de kinderen duidelijk maken, dat zij deze verantwoordelijkheid aan kunnen, blijft de situatie zo.
l.Kasten
De boeken van My Book Buddy worden door de kinderen mee naar huis genomen om daar te lezen. Het Lejofonds heeft dit jaar rond de driehonderd leesboeken verzameld om tijdens schooluren te lezen. Daarnaast zijn er voor alle klassen leerboeken voor wiskunde aangeschaft. Er zijn geen kasten om de boeken in op te bergen.
Het Lejofonds laat door een timmerman kasten maken, voor elk lokaal twee kasten. Bewust laten we geen sloten op de kasten zetten. Wanneer dat het geval is, weten we uit ervaring, dat alle kasten op slot gaan en de directeur de sleutels in zijn bezit heeft, waardoor de leerkrachten van hem afhankelijk zijn. Die macht doorbreken we.
m.Financieel plaatje
De enige bron van inkomsten voor GG is het schoolgeld dat door ouders betaald dient te worden. We willen een helder beeld hebben van de financiële situatie van de school. We willen er zeker van zijn dat er op tijd geld beschikbaar is als onderhoud aan de school nodig is. We beleggen daarvoor een aantal vergaderingen met directeur Stephen.
Uiteindelijk leidt dit tot het hanteren van een andere registratiesysteem, het werken met een begroting, en het verhogen van het schoolgeld m.i.v. het tweede trimester.
n.Hygiëne
In het afgelopen jaar is tijdens de maandelijkse vergaderingen voor de leden van het project Goat to Goat aandacht besteed aan het onderwerp hygiëne. Er zijn materialen aangeschaft om mensen in staat te stellen hun “compound”, hun erf op te ruimen en schoon te houden, een kuil te graven om het afval een plek te geven, een rek te maken waar de afwas kan drogen,
een tippy tap te maken om je handen te kunnen wassen.
Dit jaar willen we een project Hygiëne starten voor de kinderen van GG. We hebben de beschikking gekregen over de methode CHAST. Dat staat voor Children’s Hygiene And Sanitation Training. De methode is ontwikkeld door Caritas Zwitserland en uitgeprobeerd in ontwikkelingslanden. Via Caritas heeft het Lejofonds een handleiding en een c.d. ontvangen waarop alle posters en tekeningen staan die bij de methode horen. Die hebben we in de afgelopen tijd geprint en gelamineerd.
We beleggen met het team vergaderingen waarin we uitleg geven over de methode en duidelijk maken hoe de materialen ingezet dienen te worden.
Door de vele andere activiteiten is er geen tijd om het project in de klas uit te voeren. We maken afspraken met het team dat zij het project in het tweede trimester van start laten gaan en ons berichten over de opgedane ervaringen.
o.Team
Door de verschillende activiteiten zijn we veel aanwezig op GG. We ontmoeten de leerkrachten en we vergaderen met ze. We leren ze beter kennen. Dat gebeurt ook wanneer we ze een keertje uit nodigen na schooltijd een pilsje te drinken in het dorp. Tot nu toe zijn we in de veronderstelling geweest dat er nergens in Seeta Nazigo een biertje te krijgen is, op lokaal gebrouwen bier na en dat is drab. Maar er blijkt nu wel een gelegenheid te zijn.
We horen er dat verschillende leerkrachten vlak bij elkaar wonen. Ze zijn fervente voetballiefhebbers. Helaas beschikken ze niet over een bal. Mocht dat wel het geval zijn dan zouden ze de bal niet alleen voor zichzelf houden, maar de bal ook mee naar school nemen om de kinderen er mee te laten spelen. Bij een volgend bezoek aan GG hebben we een prachtige leren bal bij ons. We geven de bal aan meester Anton.
Een paar dagen later zien we Anton omringd door kinderen. Hij geeft instructie. Even later zien we de kinderen spelen met de nieuwe bal. Handbal i.p.v. voetbal. Men is voorzichtig met de bal.
Zie ook het eind van dit filmpje.
Wanneer het gesprek op de nieuwe waterpomp komt, vertellen leerkrachten dat zij voor persoonlijk gebruik ook water halen bij de waterpomp van school. Het is dichterbij. Maar toch blijft het een heel gesjouw. Een fiets zou uitkomst brengen. Het Lejofonds zorgt voor die uitkomst.
p.Communicatie
De directeur van Gods Glory beschikt over een laptop. Hij is druk doende te leren hoe een dergelijk apparaat te gebruiken. De adjunct-directeur is daarin verder. Men beschikt niet over internet. Daarvoor moet men naar een internetcafé in Mukono. Dat vraagt ruim een half uur rijden met de boda boda, de brommertaxi.
Communicatie tussen GG en het Lejofonds is daardoor lastig.
Het Lejofonds komt GG enigszins tegemoet door het verstrekken van een scanner aan de directeur en een tablet aan de adjunct-directeur.
q.Overeenkomsten
Het Lejofonds sluit verschillende overeenkomsten waarin staat aangegeven dat verstrekte materialen, zoals bijvoorbeeld kasten, eigendom blijven van het Lejofonds. De school kan de materialen gebruiken. Onderhoud komt voor rekening van de school.
Met directeur Stephen bezoeken we een advocaat. We laten een contract opstellen en ondertekenen waarin staat vermeld dat de gebouwen van Gods Glory bestemd blijven voor het onderwijs en niet straffeloos voor andere doeleinden aangewend kunnen worden.
Het motto van Gods Glory nursery and primary school is ‘With God is all possible”.Op Gods Glory is men daar meer dan ooit heilig van overtuigd.
2. Kisimbizi primary school
Tijdens ons verblijf in Oeganda in 2013 krijgen we bericht dat het Lejofonds een geweldige ondersteuning krijgt, zodanig dat noodzakelijke nieuwbouw voor de Kisimbizi primary school in Nkonkonjeru mogelijk wordt. Het verdere verblijf in Oeganda in 2013 zijn we druk met de voorbereidingen van de bouw. We maken het begin van de bouw nog mee. Voor de rest zijn we aangewezen op berichten en foto’s vanuit Oeganda.
We zullen het nieuwe schoolgebouw nu voor het eerst in het echt zien. We kijken ernaar uit naar Nkonkonjeru te gaan. Het weerzien met directeur Spencer is hartelijk en ontroerend. Voor het schoolgebouw heeft Spencer al beplanting aangebracht.
We doen een inspectieronde. We constateren toch nog een aantal “afwerkzaken”. Het schilderwerk aan de achterkant van de school is nog niet af. Aan de goten mankeren nog dingen. Twee leslokalen aan de binnenkant kunnen d.vm.v. schuifdeuren tot een grote ruimte geschakeld worden. In feite is dat al het geval. De schuifdeuren ontbreken namelijk nog. Op het moment dat we de school bezoeken, wordt er les gegeven en we constateren dat zonder schuifdeuren de twee groepen elkaar flink storen. Er is dus nog werk aan de winkel.
Een paar meter van de “shade” staat een prachtige boom die voor de nodige schaduw en dus verkoeling zorgt. We zien ineens de mogelijkheid hier gebruik van te maken. Vanaf de “shade” brengen we een cementen vloer aan die zich rondom de boom uitstrekt. Rond de boom brengen we stenen zitjes aan. Daar wordt vanaf het begin direct druk gebruik van gemaakt.
Voor de kleuterklas laten we de timmerman kasten en meubilair maken.
Dan is het tijd voor een officiële opening. Directeur Spencer heeft daar bewust mee gewacht. Hij wil dat wij er bij aanwezig zijn. Het openingsfeest is een geslaagd geheel.
In reisverslag 7.2. Through patience you win schrijven we daarover.
Ook op de Kisimbizi primary school blijkt dat leermaterialen die we vorig jaar hebben meegebracht niet genoeg gebruikt worden. We komen terug om leerkrachten uitleg te geven. Nu hebben we ook een grote doos met blokken bij ons en een aantal autootjes.
In de kleuterklas demonsteren we hoe we met de verschillende blokjes kunnen bouwen. Vervolgens leggen we op de verschillende tafels een stapel blokken. Een schitterend schouwspel ontvouwt zich. Het is alsof de kinderen hier al heel lang op gewacht hebben. Er wordt intensief gewerkt en gespeeld.. Prachtige bouwwerken ontstaan.
Men gaat er geheel in op. De juf bekijkt alles. Het kriebelt kennelijk ook bij haar, want even later slaat ze ook aan het bouwen.
Als we dan op elke tafel een paar autootjes neerleggen is het feest compleet. Autootjes vinden een weg tussen de bouwwerken. Maar al gauw is die ruimte te beperkt en wordt er op de vloer verder gespeeld.
Voor sommige kinderen komt er veel te snel een einde aan het spel. De blokken worden ingenomen, de autootjes gaan terug in de doos. Een kind kan geen afscheid nemen van zijn autootje en probeert het uit alle macht vast te houden.
Heerlijk, we zijn ervan overtuigd dat er in deze klas vaker gespeeld gaat worden.
3. Projecten
a.Goat to Goat
In Seeta Nazigo lopen twee geitenprojecten onder verantwoordelijkheid van het Lejofonds. Het oudste project loopt al vanaf 2010. Families hebben toendertijd 1 geit gekregen onder voorwaarde dat het eerstgeboren geitje of bokje terug gaat naar het project. Inmiddels hebben alle families aan die voorwaarde voldaan. We bezoeken alle families. Daarna besluiten we dat deze families zelfstandig verder gaan.
Families uit het tweede project hebben twee geiten en een bok gekregen. Ook deze families bezoeken we. Sommige families verschillende keren. Duidelijk wordt daarbij dat sommige mensen niet voldoen aan gestelde verwachtingen. We nemen afscheid van hen.
In totaal nemen nu 21 families deel aan het project Goat to Goat in Seeta Nazigo.
Voor de deelnemende families zijn ook de projecten Solar Cooking en Solar Lighting opgezet.
b.Solar Cooking
Het project Solar Cooking willen we meer ruimte geven. Het project is bestemd voor de families die deelnemen aan het project Goat to Goat. Nu stellen we deelname ook open voor andere geïnteresseerden. Dat houdt tevens in dat nieuwe leden ook tegen een sterk gereduceerd tarief materialen voor Solar Cooking bij het Lejofonds kunnen bestellen.
Zo nodig wordt er een nieuwe workshop georganiseerd voor nieuwe leden.
In Kampala zetelt de Solar Connect Association. Zij bieden materialen te koop aan voor Solar Cooking. Daarnaast organiseren zij ook cursussen om de vaardigheid te leren zelf Cookits te vervaardigen. Door een interne reorganisatie is dit tijdelijk stopgezet. Het Lejofonds heeft bij de leden de interesse gepeild een dergelijke cursus te volgen op kosten van het Lejofonds.
c.Solar Light
Door het geven van subsidie door het Lejofonds blijft de aanschaf van een solar lamp binnen het bereik van aangesloten families.
d.Nkonkonjeru
In 2010 heeft het Lejofonds ook een geitenproject opgezet in de omgeving van de Kisimbizi school.. Ook hier is toen per gezin een geit uitgegeven. De deelnemers zijn inmiddels onder eigen verantwoordelijkheid doorgegaan.
Vorig jaar heeft het Lejofonds een nieuw geitenproject georganiseerd in Nkonkonjeru. Er is gestart met 15 deelnemende families.Per deelnemende familie zijn twee geiten en een bok uitgegeven. Het project loopt uitstekend. Dit jaar is besloten het project uit te breiden. We hebben kandidaat leden bezocht, soms meerdere keren om te zien of ze aan gestelde voorwaarden voldoen of kunnen voldoen. Op dit moment nemen 23 families deel aan het project.
Ook hier krijgen mensen de mogelijkheid deel te nemen aan een project Solar Cooking en wordt het voor hen mogelijk gemaakt een solar lamp aan te schaffen.
Op de maandelijkse vergaderingen van het project Goat to Goat in Nkonkonjeru worden de families vertegenwoordigd door de vrouwen. De vrouwen vormen een hechte groep.
We hebben drie maandelijks vergaderingen bijgewoond. In de eerste vergadering hebben de vrouwen gezamenlijk een voorstel gedaan aan het Lejofonds om tot een duurzame oplossing te komen wat betreft het verkrijgen van de benodigde gelden voor schoolgaande kinderen. In reisverslag 8.3 hebben we daarover geschreven onder de titel “Met behulp van stoelen en tenten gaan kinderen naar school”.
In de andere vergaderingen hebben we van gedachten gewisseld over het voorstel. Uiteindelijk hebben we toegezegd ons best te doen fondsen te verkrijgen om dit project te kunnen financieren.
Wie meer wil weten over het initiatief van deze vrouwen kan hier (Word .doc) terecht. Het stuk wat ze geschreven hebben, heeft als titel “Nkonkonjeru Business Ventures Initiative of Women in th Goat to Goat Project, supported by the Lejofonds”.
e.Happy Baby Carrier
In reisverslag 1.3. Samen met je baby het land bewerken doen we verslag van een ontmoeting met de mensen achter de organisatie Happy Baby. Deze organisatie heeft een speciale, veilige draagzak ontworpen onder de naam Happy Baby Carrier.
We denken dat deze draagzak van betekenis kan zijn voor de leden van onze projecten.
Happy Baby is op zoek naar een afzetmarkt en is op deze manier geïnteresseerd in het Lejofonds.
Voor de leden van het project Goat to Goat in Seeta Nazigo verzorgt Happy Baby een demonstratie van de draagzak. Het Lejofonds stelt alle leden van de projecten in Seeta Nazigo en Nkonkonjeru in de gelegenheid met subsidie van het Lejofonds een draagzak aan te schaffen.
We geven een draagzak aan Ismael, verbonden aan een plaatselijk ziekenhuis in Mukono. Hij wil de draagzak promoten bij zijn bezoeken aan groepen mensen op het platteland.
Zelf nemen we een paar draagzakken mee om te onderzoeken of er een markt voor is in Nederland.
4.Ondersteuning personen
Het Lejofonds ondersteunt verschillende personen en families. Soms is dat eenmalig, soms is dat voor een langere termijn. Vaak is de ondersteuning financieel, soms is het in natura.
a.Batu
Batu is de eerste dove jongen die dankzij ondersteuning van het Lejofonds onderwijs volgt.. Batu heeft klas 1 t/m 5 doorlopen op de dovenafdeling van de Bishop Westschool in Mukono. Dovenonderwijs voor de klassen 6 en 7 is niet mogelijk op de Bishop West. Leerkrachten van de school achten Batu intelligent genoeg om samen met horende kinderen les te krijgen in klas 6 en 7. Wij kijken hier anders tegen aan. Na overleg met moeder kiezen we voor Batu een school in Kampala. Het heeft nog heel wat voeten in de aarde om Batu hier geplaatst te krijgen in klas 6. In reisverslag 1.1. Batu en 3.2. Na Batu komt de boda boda schrijven we hierover.
b.Justine
Justine treffen we aan in een uitzichtloze situatie in een supermarkt terwijl ze droomt van een studie aan de universiteit. Het Lejofonds maakt haar droom waar. Tijdens ons verblijf studeert Justine af aan de universiteit. We berichten hierover in reisverslag 1.2. Na de supermarkt verlaat zij nu ook de universiteit. Deze titel dekt de lading niet meer. Met steun van het Lejofonds is Justine inmiddels begonnen aan een vervolgstudie op de universiteit.
c.Ramazan
In de afgelopen jaren hebben we verschillende keren over Ramazan geschreven. Zie de verslagen Hulp, hulpeloos, help, Een hele operatie en Het is niet eerlijk!. Het Lejofonds maakt het mogelijk dat Ramazan nu onderwijs volgt. Een contactpersoon van het Lejofonds onderhoudt de contacten met Ramazan en de school zodat we op de hoogte zijn van zijn actuele situatie.
d.Sarah
In 2012 treffen we Sarah slapend op straat aan, een mand met bananen naast zich die ze moet verkopen. Zie We hebben Sarah gezien. We zorgen ervoor dat Sarah terug gaat naar school. Tijdens ons verblijf nu ontmoeten we Sarah enkele keren. Met ondersteuning van het Lejofonds gaat ze nu naar het voortgezet onderwijs. We bezoeken haar op school. Sarah doet het daar uitstekend.
e.James
James is een dove jongen die met ondersteuning van het Lejofonds onderwijs heeft gevolgd op de Bishop West primary school. Vorig jaar is James naar een andere school gegaan waar hij, opnieuw met ondersteuning van het Lejofonds, een opleiding krijgt voor timmerman. Zie ons verslag 4.3. James timmert er rustig op los. Dit jaar hebben we James opnieuw op zijn school bezocht. James heeft grote vooruitgang geboekt. Zijn timmerman-meester is zeer tevreden over James. Hij is erg leergierig en snel van berip. James wordt een volleerd timmerman.
f.Ronald
Ronald is slachtoffer van polio. We komen hem op straat tegen in Seeta Nazigo en zijn geschokt hoe hij genoodzaakt is zich voort te bewegen. Het blijkt dat hij in het bezit is van een oude rolstoel. De wielen zijn kapot en ook de rem. Geld voor reparatie is er niet.
Het Lejofonds maakt de reparatie mogelijk. Zie bijgaand filmpje.
Een paar dagen later rijdt Ronald ons in zijn rolstoel tegemoet.
g.Annet
Op verzoek van een donateur wordt onderwijs voor een kind in Oeganda mogelijk. In overleg met directeur Spencer van de Kisimbizi primary school in Nkonkonjeru krijgt Annet, een kleuter, die kans.
Niet altijd leidt de bemiddeling of financiële ondersteuning tot het gewenste effect of resultaat.
h.Hadija
In reisverslag 4.3. Geiten, bokken en duivelse machten verhalen we hoe we medische hulp mogelijk maken voor een kind dat met vreemde gezondheidsverschijnselen kampt.
Betreffende moeder gaat inderdaad met haar dochter Hadija naar een aanbevolen dokter.
Inmiddels is duidelijk dat moeder haar toevlucht weer heeft gezocht bij een kruidendokter. Daar is niet veel goeds van te verwachten.
i.Moeder van Annet.
De moeder van Annet heeft een vreemde uitwas aan haar neus. Navraag bij een bevriende arts maakt duidelijk dat medisch ingrijpen noodzaak is. Er bestaat zelfs een kans op kanker. We maken moeder dit duidelijk. Er is geen geld voor vervoer naar het ziekenhuis. Het Lejofonds lost dit probleem op. Moeder gaat naar het ziekenhuis. De betreffende dokter is niet aanwezig. Moeder wordt verzocht een week later terug te komen. Zij kan dan direct geholpen worden. Moeder gaat niet terug. Ook daarna, na aandringen van onze kant, gebeurt er niets.
j.Ellis
De benen van Ellis staan niet in de juiste houding. Een operatie lijkt noodzakelijk. Vader en moeder zijn gescheiden. Vader is al eens naar het Corsu ziekenhuis geweest om uit te zoeken wat mogelijk is. Moeder heeft geen geld om met Ellis naar het ziekenhuis te gaan. Het Lejofonds maakt vervoer mogelijk. In het ziekenhuis is het erg druk. Ellis komt niet meer aan de beurt. Moeder wordt verzocht een week later terug te komen. Moeder gaat niet. Ook in dit geval gebeurt er niets, ook niet na aandringen van onze kant.
k.Kleding
We zijn in de gelegenheid extra bagage mee te nemen. Naast schoolmaterialen is veel kleding meegegaan. In Nederland is de kleding verzameld door Wil Slangen, bestuurslid van het Lejofonds.
De kleding hebben we in Oeganda aan verschillende mensen uitgedeeld.
Allereerst hebben we gekeken welke families binnen onze projecten daarvoor in aanmerking komen.
In Seeta Nazigo zijn dat Margaret, Rachel , Deborah en Ruth
Margaret is oma.
Verschillende van haar kinderen zijn overleden. Zij heeft nu de zorg voor acht kleinkinderen op zich genomen. We zijn verschillende keren bij haar op bezoek geweest. Daarbij is duidelijk dat ieder kind een steentje moet bijdragen om het huishouden draaiende te houden. Margaret houdt het overzicht.
Rachel heeft naast haar eigen kinderen nog een aantal weeskinderen waar ze voor zorgt. In totaal is ze verantwoordelijk voor tien kinderen.
Rachel is getrouwd, maar op veel steun van haar man kan ze niet rekenen. Rachel is een hardwerkende vrouw. Wanneer er iets te organiseren valt binnen het project, kun je altijd een beroep op haar doen. Rachel gebruikt de materialen van het project Solar Cooking. Zij is ervaringsdeskundige en is inmiddels in staat zelf workshops te geven.
Deborah is een alleenstaande vrouw. Ook zij zorgt voor een aantal kleinkinderen.
Ruth heeft drie kinderen. Ze heeft een man maar die is niet in beeld. De kinderen zijn thuis omdat moeder het schoolgeld niet kan betalen. Voor moeder is het prioriteit nummer 1 om kinderen onderwijs te laten volgen. Zij verwacht in de loop van het schooljaar de kinderen alsnog naar school te kunnen laten gaan.
We hebben Margaret, Rachel, Deborah en Ruth uitgenodigd om met de kinderen naar Gods Glory primary school te komen om daar kleding en schoenen te passen.
De kinderen weten niet goed wat hun overkomt. Ze krijgen zomaar kleding aangereikt. Ze zijn wat ingetogen. Toch zie je dat ze erg blij zijn met de gekregen kleren. Als ze uitgenodigd worden om ook schoenen te passen, zijn ze er als de kippen bij om een keuze te maken.
In Nkonkonjeru gaan we op bezoek bij Olivia.
Olivia heeft zelf drie kinderen, maar zorgt ook voor haar oma en zeven kinderen van overleden broers en zussen. Ook hier komt kleding erg goed van pas.
Elders in dit overzicht geven we aan hoe het Lejofonds Olivia verder ondersteunt.
In Mukono bezoeken we de stichting CCAYEF. CCAEF staat voor Child Care and Youth Empowerment Foundation. CCAYEF vangt o.a. tienermoeders op, waaronder verkrachte vrouwen. Wekelijks komen de moeders bij elkaar om elkaar als steungroep te ontmoeten. CCAEF brengt hen levensvaardigheden bij en verzorgt een beroepsgerichte opleiding. We ontmoeten zelf enkele moeders met hun baby’s. Ze zijn erg blij met de kleding. De grote groep moeders komt bij elkaar als wij al weer terug zijn in Nederland. We laten kleding achter. Men belooft ons foto’s op te sturen, wat inmiddels gebeurd is.
Via Natalie oud-vrijwilligster voor het Lejofonds, krijgen we een “wikkeldeken” mee voor een moeder met een pasgeboren kind.
We “sjouwen” de deken lang met ons mee totdat we uiteindelijk ,vlakbij Gods Glory primary and nursery school, de juiste bestemming vinden
l. Olivia
Olivia is deelneemster aan het project. Goat to Goat van het Lejofonds in Nkonkonjeru. Over haar hebben we al eens een bericht geplaatst op Facebook.
Olivia is getrouwd geweest en heeft drie kinderen. Haar man heeft haar in de steek gelaten en is met onbekende bestemming vertrokken. Inmiddels brengt Oilivia tien kinderen groot. Naast haar eigen kinderen zijn het de kinderen van overleden broers en zussen. Daarnaast heeft Olivia nog de zorg voor oma.
Olivia werkt als onderwijzeres op de school van Nalongo, de voorzitter van het project.. Haar loon is karig. Een groot deel gaat op aan de huur van een huis. Olivia verbouwt zelf wat aardappelen. Die brengt ze naar Nalongo. In ruil daarvoor hoeft ze geen schoolgeld voor haar kinderen te betalen.
Wij bezoeken Olivia. We geven haar een deel van de meegebrachte kleding uit Nederland. Olivia is er zichtbaar blij mee. Een omhelzing volgt.
Olivia, oma en de kinderen zijn in twee verschillende onderkomens gehuisvest. We horen dat Olivia inmiddelsl een nieuw huis heeft, dat nog niet bewoond wordt. We brengen er een bezoekje.
Het is een mooi huis. We zijn verbaasd hoe Olivia dit heeft kunnen bekostigen. Nu blijkt dat Olivia’s moeder de grond die ze bezat verkocht heeft en van de opbrengst dit huis voor Olivia heeft laten bouwen. Olivia kan er nog niet gaan wonen met haar kinderen en oma omdat een w.c. ontbreekt. Het geld van moeder was daarvoor ontoereikend.
Dankzij enkele sponsoren beschikt het Lejofonds wel over de middelen om een w.c. te realiseren. Nog voor hun vertrek naar Nederland bestellen Leo en Herma Annyas de nodige materialen. De coördinator van het Lejofonds, Dan Kibago, zal de toezicht op de bouw verzorgen.
Terug in Nederland krijgen we al binnen een week de eerste foto’s van
Dan Kibago. Een metersdiep gat is gegraven.
De eerste bouwmaterialen zijn aangevoerd.
Via foto’s krijgen we nu ook een inkijkje in het huis. Voor ons is daarmee duidelijk dat het huis nog niet bewoond kan worden.
Maar dan hebben we onze Westerse bril op. Voor Oeganda gelden andere maatstaven, zo leert de ervaring.
Desondanks willen we naar middelen zoeken om in elk geval een cementen vloer aan te leggen. Wordt vervolgd.
5.Dank
Op Gods Glory hebben we veel waardering gekregen voor de activiteiten die we namens het Lejofonds en My Book Buddy hebben ondernomen. Dank en waardering komt soms uit een onverwachte hoek. Zo vraagt een meisje van het internaat of ze een liedje mag zingen dat ze speciaal voor ons gemaakt heeft.
Kinderen komen soms op ons af en stoppen ons een briefje toe, vaak versierd, waarin ze ons bedanken.
Op het openingsfeest van het My Book Buddy project wordt het Lejofonds en wij dank toegezongen.
Tenslotte komt er ook een leerkracht op ons af met het verzoek een zelfgemaakt lied voor ons te mogen zingen.
Een aantal kinderen maakt een pop van bananenbladeren voor ons om mee te nemen naar Nederland. Daar kunnen we ze uitdelen aan kinderen die steun geven aan het Lejofonds.
Van onze kant is er dank en waardering voor allen die ons gevolgd hebben via de reisverslagen en voor allen die op enigerlei wijze daarover naar ons hebben gereageerd.
Leo en Herma Annyas