Mukono is de stad waar wij verblijven. De stad telt meer dan 65 duizend inwoners en is gelegen op een afstand van 27 km van de hoofdstad Kampala.
Het Lejofonds heeft projecten rond Seeta Nazigo en Nkonkonjeru. Dit zijn twee dorpen op het platteland op 15 resp. 30 km van Mukono gelegen.
Het Lejofonds werkt er samen met wee basisscholen t.w. Gods Glory in Seeta Nazigo en de Kizimbizi school in Nkonkonjeru. Maandelijkse vergaderingen voor de projecten Goat to Goat, Solar Cooking en Solar Lighting vinden plaats op deze scholen.
We hebben diverse keren, ook vrij recent, bericht over beroerde omstandigheden waarin de scholen verkeren. Nu wordt vanuit Nederland ondersteuning geboden om deze scholen vooruit te helpen.
We berichten hierover in het verslag “Overdonderend nieuws uit Nederland”.
Enkele jaren geleden is het Lejofonds even buiten Nkonkonjeru gestart met een geitenproject. Dit project breiden we nu uit. Verder starten we een nieuw geitenproject voor een groep families uit Nkonkonjeru. Alle deelnemende families kunnen ook deelnemen aan een project Solar Cooking. In het verslag “Het Lejofonds, een begrip in Oeganda” geven we meer informatie.
In vorige afleveringen hebben we verslag gedaan van de ontmoetingen met onze dove vriendjes Batu en James. Dit keer volgen we hen op school. Zie daarvoor de verslagen “James timmert er lustig op los” en “Wie de schoen past, trekt hem aan”.
4.1 Overdonderend nieuws uit Nederland
En plots is daar het bericht uit Nederland waarin steun wordt toegezegd aan het Lejofonds met name daar waar het Lejofonds scholen een helpende hand kan toesteken. We weten dan niet direct hoe omvangrijk de steun zal zijn. Maar onmiddellijk denken we aan het buitenspel zetten van het ongedierte op het internaat van de Gods Glory Primary School.
Het volgende bericht is overdonderend! Daar zijn we werkelijk stil van. De omvang van de steun is duidelijk. Er kan nu zoveel meer voor de scholen waarmee we samenwerken. En dat is hard nodig.
De scholen hebben als motto’s “Through patience you win” and “With God all is possible”. Zij zullen daarin hun gelijk zien.
Wij weten dat achter dit geweldige nieuws mensen staan met een hart van goud.
Sinds het laatste bericht zijn wij nog drukker dan druk.
Veel dingen worden mogelijk. Maar we willen ook alles zo goed mogelijk doen. Dat betekent dat er veel onderling gediscussieerd wordt, plannen beraamd, overleg gevoerd,veiligheidskleppen ingebouwd, mogelijkheden en onmogelijkheden onderzocht, prijzen vergeleken, berekeningen gemaakt, enz. enz.
De internaatskinderen op Gods Glory kunnen nu fatsoenlijk onderdak krijgen. Van een dubbel klaslokaal kan een centrale hal gemaakt worden, voorzien van een vloer en deuren en ramen, zodat er ook een veilige plaats gerealiseerd wordt voor het opbergen van leermaterialen.
Internaatskinderen vinden er een ruimte om te ontspannen of om ’s avonds te studeren. Buiten schooltijd kan de gemeenschap er terecht voor bijvoorbeeld het houden van bijeenkomsten.
En voor de Kizimbizischool, waarvan het gebouw werkelijk op instorten staat, betekent het dat er nieuwe klaslokalen gebouwd kunnen worden.
De school kan weer de functie krijgen voor de gemeenschap die het eerder had.
Maar voor ons is het zaak dat beide scholen ook eigen verantwoordelijkheid tonen. We stellen een aantal voorwaarden op waaraan de scholen moeten voldoen, willen zij gebruik kunnen maken van de aangeboden steun. Dit alles wordt opgenomen in een overeenkomst die getekend dient te worden door de directeuren en hun “member committees”.
Voor ons vertrek willen we alles helder hebben, in gang gezet hebben, wat in gang gezet kan worden; taken hebben overgedragen aan onze coördinatoren. Daarbij is het een geruststellende gedachte dat we een beroep kunnen doen op onze dochter in Kampala, die universitair geschoold is in bouwkunde.
4.2 Het Lejofonds, een begrip in Nkonkonjeru
We zijn terug in Nkonkonjeru. Een groep mensen is enthousiast geworden door de verhalen die ze gehoord hebben over het project Goat to Goat van het Lejofonds. Zij willen meer weten over de projecten van het Lejofonds.
Op een vorige bijeenkomst hebben we informatie gegeven over het project Goat to Goat en de projecten Solar Cooking en Solar Lighting. We hebben toegezegd ook hier met een geitenproject te beginnen, project Goat to Goat nummer vier.
We zijn terug om duidelijk te maken welke families in aanmerking komen voor het project Goat to Goat 4 en we geven een workshop Solar Cooking.
Herma heeft zich voorgenomen de namen van de deelnemers van de vorige bijeenkomst snel te leren kennen. Ze heeft de namen groot uitgeprint stroken papier.
Iedereen wordt verzocht zijn naam op te zoeken. Herma zet iedereen met de naam op de foto. Zo is het straks ons kent ons.
Er moeten een aantal lege strookjes beschreven worden want de opkomst is nog groter dan vorige keer.
De workshop Solar Cooking wordt gegeven door enkele ervaringsdeskundigen uit de groep Solar Cooking van Seeta Nazigo en dat doen ze met verve.
Het wordt een vast succesnummer na de uitleg hoe een Cookit uit- en in gevouwen moet worden deelnemers aan de workshop te vragen dit na te doen.
Mensen blijven zich verbazen dat je met de Cookit, in feite een stuk karton bedekt met aluminiumfolie eten kunt koken.
Ook de hooimand doet het goed. Goed in het verbazen van de mensen. Dat je met zo’n simpele mand het eten uren warm kunt houden wekt ongeloof en is ongelooflijk voor de mensen. En ook het houtbesparend fornuisje gaat er in als koek. Hout besparen is hier het toverwoord. Wat er ook in gaat als koek is dat het Lejofonds voor deelnemers aan een project Solar Cooking de materialen voor het geïntegreerd duurzaam koken tegen sterk gereduceerde prijzen beschikbaar stelt.
Het Lejofonds kan niet meer stuk voor deze mensen in Nkonkonjeru. Vorige keer de introductie van de geweldig effectieve Wakawaka Solar light. Nu de mogelijkheid de materialen voor het duurzaam geïntegreerd koken aan te schaffen met financiële ondersteuning van het Lejofonds.
De informatie over het opstarten van een nieuw project moet dan nog
komen. En nu bespeuren we enige teleurstelling. De coördinator meldt dat alleen mensen die ook de vorige bijeenkomst hebben bijgewoond in aanmerking komen voor het project Goat to Goat. Uit alle aanmeldingen zullen uiteindelijk 13 families geselecteerd worden waarmee project Goat to Goat wordt gestart. Het bezoeken van de kandidaat- families behoort tot de selectieprocedure. Dat betekent dat we binnenkort nog een keertje terug komen Nnkonkonjeru
4.3 James timmert er lustig op los
Bij het opgeven van James, onze dove vriend, op zijn nieuwe school,hebben we afgesproken dat we terug zouden komen om de school in volle gang te zien. We willen vooral zien hoe James het doet tussen zijn klasgenoten.
Inmiddels hebben we voor James een overall uit de hoofdstad Kampala laten komen. Van een paar door ons gemaakte foto’s van James laten we pasfoto’s maken. Deze nog ontbrekende spulletjes nemen we mee als we op bezoek gaan.
De school is schitterend gelegen. Wanneer we eenmaal door de poort zijn, moeten we nog een lange oprijlaan door om bij de eerste gebouwen te komen. Ook hier geen mooie gebouwen, maar door de inbedding in de natuur gaat er een heel vredige indruk van uit.
Het is opvallend rustig. Vorige keer hebben we wat theorielokalen bezocht. We vermoeden dat de leerlingen daar nu les krijgen.
De administratrice vangt ons op. Na overhandigen van de pasfoto’s en nog wat andere plichtplegingen zijn we klaar om James te bezoeken. Tot onze verrassing gaan we niet richting leslokalen, maar lopen we opnieuw de oprijlaan af.
De administratrice vertelt dat er binnenkort groot feest op de school is. Zestig leerlingen die geslaagd zijn voor hun eindexamen worden gehuldigd. Dat komt ons wat vreemd voor. Vorige keer hebben we gehoord dat de hele school slechts 26 leerlingen telt. Het blijkt dat dit evenement eens in de zoveel jaar plaatsvindt. Men nodigt de leerlingen van een aantal leerjaren tegelijk uit.
En dan zien aan het eind van de oprijlaan tegen een heuvel James. Hij is aan het zagen en heeft ons niet in de gaten.
Maar een mede leerling wel. Hij geeft een seintje. James kijkt onze richting uit. Wanneer hij in de gaten heeft wie de bezoekers zijn, laat hij alles in de steek en rent hij op ons af.
Een omhelzing volgt.
James is samen met een dove vriend onder begeleiding van een leerkracht een tafel aan het maken. De leerkracht, een vriendelijke wat oudere man, geeft aan dat hij het prima kan vinden met zijn twee dove leerlingen en dat de doofheid geen belemmering voor hem is. Geweldig.
Maar hij zal zijn aandacht toch moeten verdelen over alle kinderen. Hoe doet hij dat dan? Tot onze grote verbazing en verrassing blijken James en zijn dove vriend zijn enige leerlingen te zijn.
We krijgen een rondleiding. Dat betekent ook dat we een gebouwtje bezoeken waar eerder gemaakte producten staan uitgestald. Het meest voorkomende product is een doodskist.
Kennelijk is dit de specialiteit van de leerkracht. Het is ook een veel gevraagd product. Dat kan ook een reden zijn.
De dove vriend van James loopt op afgetrapte slippers rond. We hebben de schoenen die te groot waren voor Batu bij ons. En die schoenen passen wonderwel.
Voor deze dove vriend lijkt het of er een wonder gebeurd is. Hij is dolgelukkig met zijn schoenen.
Bij het afscheid worden we enthousiast uitgezwaaid. Op de terugweg willen we toch weten waar alle andere leerlingen op dit moment te vinden. En dan wacht ons opnieuw een grote verrassing. De hele school bestaat op dit moment uit de dove vriendjes waarvan we zojuist afscheid hebben genomen.
Men verwacht of hoopt de komende tijd nog nieuwe leerlingen te kunnen begroeten.
Hoop doet leven zou een mooie slogan voor deze school kunnen zijn.
James en zijn vriend zijn hier helemaal op hun plaats. Ze zijn hier gelukkig en wij zijn gelukkig dat ze zich hier thuis voelen en een goede opleiding krijgen.
4.4 Wie de schoen past, trekt hem aan
De eerste weken van het nieuwe schooljaar zijn voorbij. De kinderen zijn nu langzaam de scholen binnen gestroomd. Het is de hoogste tijd om onze dove vriendjes op de Bisschop Westschool te bezoeken.
Wanneer we het terrein oplopen worden we door verschillende leerkrachten begroet met “welcome back, you are most welcome”. Daar achteraan volgt dan “happy new year”. Zo half februari klinkt je dat wat vreemd in de oren. Dat vraagt om uitleg. Nu blijkt dat het normaal is in Oeganda, wanneer je iemand voor het eerst in een jaar ziet, hem of haar een happy new year te wensen. Dat kan zelfs nog in augustus of later.
We lopen langs de klassen en zien plotseling op een onverwachtse plaats Batu zitten. De klas binnenlopen is geen enkel probleem. Een gesprek aanknopen met de leerkracht ook niet. De kinderen wachten wel. De leerkracht is laaiend enthousiast over de leergierigheid en het leervermogen van Batu.
Hij komt zelfs eerder naar school om Batu extra les te geven. Batu trekt onze aandacht door naar zijn voeten te wijzen. Hij heeft een paar slippers aan. Daar schaamt hij zich voor. We begrijpen de hint. Herma ziet ook dat zijn sweater, onderdeel van het schooluniform, vol gaten zit. Daar zou zij zich voor schamen.
Henriëtte, het hoofd van de dovenafdeling, is verantwoordelijk voor het verstrekken van nieuwe spullen. Batu mag de les onderbreken. Samen gaan we op weg naar Henriëtte.
We worden op een voor haar ongekende wijze hartelijk begroet. Henriëtte belooft later op de dag met Batu naar het magazijn te gaan op zoek naar nieuwe schoenen en een sweater.
De volgende dag komen we terug op de Bisschop Westschool. We zien Batu met mooie puntschoenen in de klas zitten. Maar erg vrolijk kijkt hij niet. Batu wijst naar zijn schoenen. En dan ontdekken we dat die vele maten te groot zijn. Op naar Henriëtte.
Batu kan niet te snel lopen anders struikelt hij over zijn eigen schoenen. Henriëtte wil er niet aan dat de schoenen te groot zijn. Zij krijgt bijval van twee leerkrachten. We geven geen krimp.
We willen andere schoenen voor Batu. Maar na nog geen dag dragen zijn de schoenen tweedehands en worden niet meer terug genomen. Ha, zo kennen we Henriëtte weer. Dan kopen we wel nieuwe schoenen in het stadje waar zowaar een Bata schoenenzaak staat.
Henriëtte en beide leerkrachten informeren indringend of wij de tweedehands schoenen niet weg willen geven. Zij weten een heel goede bestemming. Als leerkrachten verdienen ze niet zoveel dus…..dus nemen wij de schoenen en Batu weer mee. Op naar Bata.
Daar vinden we uiteindelijk de gewenste schoenen.
Nu we toch buiten de hekken van de school zijn nemen we het er even van. We nemen Batu mee uit eten.
Een bezoek aan de plaatselijke supermarkt levert Batu een mooie bal op. Terug op school vindt Batu’s leerkracht het verstandiger die bal onder zijn hoede te nemen. Hij woont naast de school. Als Batu wil voetballen dan kan hij bij hem de bal halen.
