8. De school in
In dit reisverslag gaan we de school in. We zijn druk bezig geweest met de inventarisatie van alle boeken op de Aunt Kevin nursery and primary school omdat bestaande overzichten in de praktijk niet blijken te kloppen.
Voor de Kisimbizi nursery and primary school zijn de nodige boeken aangeschaft waarbij het gestelde niveau niet altijd overeen blijkt te komen met de praktijk. En dus is er werk aan de winkel.
Vanuit het project Green Charcoal hebben we voor scholen die over willen stappen op “green charcoal” een speciaal aanbod. Dat betekent dat we een aantal scholen bezoeken. Een kijkje in de keuken is dan niet altijd een gezonde bezigheid.
Meegenomen materialen voor corner play zijn opgenomen in een registratiesysteem. De top class van de Aunt Kevin nursery and primary school is de eerste groep die met de nieuwe materialen heeft gespeeld.
De Kisimbizi nursery and primary school hebben we verrast met nieuw meubilair.
Dit alles staat te lezen in de volgende hoofdstukken:
8.1. We doen een boekje open
Vorig jaar hebben we in overleg met het team van Aunt Kevin een leeslijn in de school ingevoerd. De school hanteert nu drie leesvormen; individueel lezen, technisch lezen en begrijpend lezen. Het Lejofonds heeft daarvoor de nodige boeken aangeschaft. Eerder zijn al boeken aangeschaft voor My Book Buddy.
De “director of studies” heeft alle boeken opgenomen in een registratiesysteem. Wanneer we dit jaar naar het systeem kijken, ontdekken we allerlei onvolkomenheden waarvoor we geen verklaring krijgen.
Er lijken te veel boeken spoorloos te zijn.
Uiteindelijk vragen we alle leerkrachten alle boeken naar de gemeenschapsruimte te brengen zodat we zelf een check kunnen doen.
De inventarislijsten blijken niet te kloppen. Een aantal boeken komen niet op de lijsten voor.
Veel boeken zijn in andere klassen terecht gekomen. Boeken van My Book Buddy en individueel lezen zijn door elkaar geraakt. De verschillende series van begrijpend lezen hebben ten onrechte hetzelfde nummer.
We maken nieuwe lijsten die we thuis invoeren in de computer. De boeken zullen daarna nog van nieuwe labels moeten worden voorzien.
Intussen zijn er, dankzij het Lejofonds, ook boeken aangeschaft voor de Kisimbizi nursery and primary school, boeken voor individueel lezen, technisch lezen en begrijpend lezen.
Om problemen te voorkomen hebben we alle boeken mee naar huis genomen om zelf de inventarislijsten samen te stellen en de boeken te labelen.
Dit jaar hebben we veel last van stroomstoringen. Bijna dagelijks valt de stroom gedurende kortere of langere tijd uit. Het maakt het werken minder aangenaam.
Voor de werkvorm spelen in hoeken op de Aunt Kevin school hebben we veel materialen bij ons die nog ondergebracht moeten worden in een nieuw op te zetten registratiesysteem.
Met dit alles zijn we vele lange avonden zoet. En we nemen een paar “vrije dagen” om vaart achter alles te zetten.
Dan is het zover dat de boeken naar de Kisimbizi school kunnen worden gebracht. Hulp genoeg bij het uitladen van de auto.
De gelabelde en genummerde boeken worden in een van de nieuwe lokalen op tafels uitgestald.
Herma schrijft op het bord de betekenis van de gekleurde labels.
We hebben de boeken bij uitgeverij Gustro besteld. Het niveau van de boeken voor technisch lezen hebben we aan de uitgeverij overgelaten.
De boeken voor individueel lezen hebben we niet gelabeld. We durven het niveau niet altijd in te schatten. Dat laten we nu aan de leerkrachten over. Zij bepalen welke boeken voor welke klas zijn waarna ze gelabeld kunnen worden.
Maar dan komen leerkrachten met klachten over de gemaakte indeling door uitgeverij Gustro voor de boeken van technisch lezen. Een herverdeling volgt, wat automatisch inhoudt dat de boeken opnieuw gelabeld dienen te worden.
Wanneer uiteindelijk een leerkracht alle boeken voor zijn klas heeft, gelabeld en genummerd, krijgt hij toestemming om de boeken in zijn kast op te bergen.
Uit ervaring weten we dat veel leerkrachten geen benul hebben hoe ze een kast moeten indelen. We houden dus een kastcontrole.
Ook de headmaster moet eraan geloven. Zijn nieuwe kast staat opgesteld in een van de nieuwe, nog lege lokalen. Vol trots laat hij de inhoud van zijn kast zien.
Maar ook voor hem hebben we een tips en adviezen. De headmaster toont zich een voorbeeldige leerling.
8.2. Een kijkje in de keuken
In reisverslag 4.4. Dat snijdt hout doen we verslag van ons bezoek aan verschillende scholen om houtskool van het project Green Charcoal Lejofonds te promoten.
Houtskool van het Lejofonds kent verschillende voordelen. Het rookt niet, het brandt langer, het is goedkoper en je gaat de ontbossing tegen.
We zijn op verschillende dagen met de bezoeken aan scholen doorgegaan.
Allereerst bezoeken we een kloosteroverste. Het klooster is inmiddels klant van het Lejofonds . De “stoves” zijn aangepast en in gebruik genomen naar volle tevredenheid. We nemen een kijkje.
We zien de zakken “green charcoal” netjes opgestapeld.
Het kloostercomplex is groot. Er is een opleiding voor leerkrachten aan het klooster verbonden.
Er zijn dan ook meerdere keukens. Een tweede keuken is geschikt gemaakt voor het gebruik van houtskool. De volgende dag gaat men daarmee van start.
Het klooster kent een speciale afdeling voor “gepensioneerde” nonnen.
Met een eigen keuken.
Een ongezond hok. Men zal het daar nog een tijdje mee moeten doen. Er is geen geld om de keuken aan te passen.
Niet ver van het kloostercomplex, achter de werkplaats van onze vaste timmerman, staat een basisschool. Een kleine moeite om daar even langs te gaan.
De keuken is niet moeilijk te vinden. Rookwolken geven aan waar we moeten zijn. Ook zien we bij de keuken stapels hout. Op rekken liggen borden te drogen.
Binnen staan de pannen op het vuur. De rookwolken komen je tegemoet.
Onaangenaam en ongezond om hier te moeten werken. Toch weerhoudt het de kok niet lachend haar werk te doen.
De headmaster is zeer geïnteresseerd in onze “green charcoal”. Ze zal overleg plegen met de eigenaar van de school.
We hebben een ontmoeting met de voorzitter van het Mukono District NGO Forum. We informeren hem over het project Green Charcoal Lejofonds. De voorzitter brengt ons in contact met de directeur van de Bright Parents school. Hij weet dat de directeur geïnteresseerd is in een alternatief voor het stoken op hout. We brengen een bezoek aan de school.
Voordat we de keuken bezoeken, vertelt de directeur dat de vorige kok gestopt is vanwege gezondheidsproblemen. Hij heeft longkanker opgelopen. Daar kijken we niet van op als we de keuken zien.
Het lijkt alsof de huidige kok bang is voor de smerige rookontwikkeling.
De directeur van de Bright Parents is trots op zijn school. Ouders die in goeden doen zijn betalen niet alleen het schoolgeld van hun eigen kinderen maar voor kinderen die anders onderwijs zouden moeten ontberen.
We krijgen een rondleiding. Daarbij brengen we ook een bezoek aan de nursery afdeling. Deze afdeling is recent toegevoegd aan de school.
We zijn inmiddels gewend als we scholen bezoeken dat vooral jonge kinderen op je afkomen en even over je arm strijken om te weten hoe een blanke huid aanvoelt.
Dit keer en dat is nieuw, klemt er een meisje om je been en laat niet meer los.
Bij het afscheid is het bijna zeker dat de school bij ingang van de tweede term klant is van het Lejofonds.
Bij de Bank of Africa hebben we een plotselinge ontmoeting met Lydia, voormalig adjunct-directeur van de Bishop West school waar we in 2009 begonnen zijn. Lydia hebben we daarna uit het oog verloren. We horen dat ze inmiddels headmaster is van een school.
Uiteraard vragen we waarop gestookt wordt in de keuken van de school. Hout. Daarop vertellen we dat we graag haar school bezoeken en dat we een mooi aanbod hebben om voortaan houtskool te gebruiken in de keuken.
De school van Lydia, een regeringsschool, beschikt over een keuken in de openlucht. Lydia is zeer geïnteresseerd in “green charcoal” niet in de eerste plaats om een rookvrije keuken te hebben maar om af te zijn van het gedoe om hout te krijgen. Hout wordt steeds schaarser, duurder en moeilijker te verkrijgen.
We laten Lydia een informatie brochure zien waarin behalve alle voordelen van “green charcoal” ook een attractief aanbod van het Lejofonds staat om te starten met de afname van “green charcoal”.
En dan horen we dat Lydia ook nog eigenaar is van een nursery and primary school in haar geboorteplaats, een uurtje rijden verderop. Zij heeft inmiddels al besloten dat de school houtskool van het Lejofonds gaat afnemen.
Haar broer runt naast de nursery and primary school een school voor voortgezet onderwijs.
Hij is ook zeer geïnteresseerd in “green charcoal”. En dus rijden we een paar dagen later met Lydia naar haar geboorteplaats.
Wanneer we bij de school aankomen, blijkt er een gezamenlijke keuken te zijn voor de basisschool en de school voor voortgezet onderwijs.
Bij de keuken ligt een flinke stapel hout.
Over een maand is dat allemaal opgestookt. In 1 trimester heeft de keuken van beide scholen liefst 8 vrachtwagens hout nodig. Onvoorstelbaar. Hiermee wordt nog eens duidelijk dat het rap gaat met de ontbossing in Oeganda. Geen wonder dat het hout schaarser en duurder wordt.
Ook Lydia geeft aan dat het een groot probleem is op tijd hout te krijgen. Ze beloven van alles, maar levering wordt vaak uitgesteld. Het komt voor dat als de school begint het hout niet geleverd is. Je moet dan hout kopen op de markt en dan ben je veel duurder uit.
We nemen een kijkje in de keuken wat geen pretje is. Bij gebrek aan een mondkapje slaat Herma de handen voor haar mond. Met prikkelende oogleden, stinkende kleren en het nodige gekuch komen we de keuken weer uit.
Er werken verschillende personen in de keuken waaronder een zwangere vrouw. Herma toont zich bezorgd. Lydia zegt berustend: ”Zo is de situatie nu eenmaal”.
Bij onze bezoeken aan de scholen krijgen we niet de indruk dat de ongezonde situatie in de keuken eerste punt van zorg voor een school is. De schaarste van het hout en de stijgende kosten lijken meer aandacht op te eisen.
Lydia’s moeder is met de primary school begonnen. We brengen haar een bezoek, ook al omdat zij ook wil gaan koken op houtskool. En dus moeten de maten van de pannen opgenomen worden om te zien hoe groot een keukenblok moet worden.
Ons bezoek wordt zeer gewaardeerd. Als dank krijgen we een levende kip mee naar huis.
Bij terugkomst zegt Lydia een samenwerking toe. Haar school gaat beginnen met het gebruik van “green charcoal”. Daarna zal zij collega scholen benaderen om hen te overtuigen over te stappen op het gebruik van houtskool, uiteraard geleverd door het Lejofonds.
8.3. Corner play
In nieuwsbrief 43 hebben we onder de titel 4. Achter de schermen verslag gedaan van de activiteiten van Tineke Hesper. Zij heeft een vracht aan materialen samengesteld voor het spelen in hoeken op Aunt Kevin nursery and primary school.
We hebben een aantal grote plastic enveloppen aangeschaft om de verschillende materialen in op te bergen.
In reisverslag 2.3. Spelen in hoeken, het kind in je komt naar boven is te lezen dat we alle materialen aan enthousiaste leerkrachten van de nursery hebben voorgelegd om het niveau te bepalen.
Daarna hebben we een registratiesysteem opgezet zodat de verschillende materialen in hoofdstukken zijn onderverdeeld. Alle onderdelen zijn gemarkeerd zo dat snel is te zien welk materiaal in welke envelop thuishoort.
We zijn er een aantal avonden mee zoet.
We geven een timmerman opdracht kastjes te maken waarin de baby, middle- en topclass hun materialen kunnen opbergen. Het geheel is zo geconstrueerd dat het ook als zitmeubeltje kan dienen.
Wanneer de meubeltjes klaar zijn, zorgen stoere jongens uit P7 voor transport naar de school.
Ook de dozen met materialen worden naar binnen gebracht.
Een deel ervan wordt op tafel gelegd.
De leerkrachten van de nursery krijgen uitleg over het registratiesysteem en hoe de enveloppen opgeborgen dienen te worden in de kastjes.
We geven aan dat het goed is, dat leerkrachten de materialen eerst in de klas introduceren en uitleggen hoe de opdrachten uit te voeren voordat ze opgenomen wordt in de werkvorm spelen in hoeken.
En natuurlijk willen we de werkvorm spelen in hoeken in de praktijk zien, liefst waarbij de meegenomen materialen onderdeel zijn van het geheel.
We zien de eerste keer de “top class” aan het werk.
De leerkracht heeft goed begrepen dat we graag zien dat de leerlingen met de nieuwe materialen aan het werk gaan. Er is dit keer geen poppenhoek, geen leeshoek, geen constructiehoek, geen bouwhoek. We zien op de tafeltjes en op de grond alleen enveloppen met materialen erin.
Hier gaat wat mis. Het is niet de bedoeling dat de kinderen met hun grijpgrage handjes aan de enveloppen zitten. We weten dan welk lot de enveloppen staat te wachten.
Wanneer ieder kind een plekje heeft gekregen, mogen ze aan het werk gaan.
En dat is altijd weer een schitterend gezicht.
Een paar kinderen maken een puzzel. En dat blijkt nog een heel karwei te zijn.
Uiteindelijk is de puzzel in elkaar, maar toch is er iets vreemds aan.
Een paar kinderen weten met een lotto spel niet echt goed raad. Maar na een paar aanwijzingen is duidelijk wat de bedoeling is.
Ook de leerkracht geeft de nodige aanwijzigingen.
Leerlingen corrigeren elkaar ook.
We zien een aantal zaken die in een nabespreking de nodige aandacht vragen.
We zien ook dat de kinderen genieten van deze werkvorm.
Hulde!
8.4. Iedereen een eigen plekkie
In reisverslag 2.4. Een van de orders leidt naar het ziekenhuis hebben we verslag gedaan van het weerzien met onze vaste timmerman. Hij heeft een enorme order gekregen. Hij moet naast het maken van tafeltjes en stoeltjes voor P7 van de Aunt Kevin nursery and primary school ook het meubilair maken voor P1 tot en met P7 van de Kisimbizi school.
Wanneer we in de buurt zijn, gaan we altijd even langs om de voortgang te zien.
En iedere keer zien we een blije timmerman Ronald, blij met die grote order.
Elke keer zien we de werkplaats voller met meubeltjes in wording.
De werkplaats biedt onvoldoende ruimte. De ruimte voor de werkplaats wordt ook benut.
Het is duidelijk dat de timmerman het erg druk heeft met onze opdracht. We willen nog kastjes laten maken om materiaal voor “corner play” op te bergen. Die opdracht geven we nu aan een andere timmerman.
Wanneer de geplande datum nadert waarop de timmerman de order af moet hebben, gaan we weer even langs.
Buiten staan tafeltjes hoog opgestapeld, de bladen ontbreken nog.
We maken een afspraak wanneer het meubilair afgeleverd wordt op school.
Op de Kisimbizi school weet men daar niks van. Groot is de verrassing als er ineens een vrachtwagen vol meubilair het terrein van de school oprijdt.
Duidelijk is te zien dat de naam Lejofonds is aangebracht op het meubilair. Bij een eerdere bestelling voor de Aunt Kevin school heeft de timmerman de letters groot aangebracht op het tafelblad.
We hebben heel helder gemaakt dat dit nu niet de bedoeling is. De naam Lejofonds moet aan de zijkant worden aangebracht, onopvallend wat ons betreft. We zien nu wat de timmerman onder onopvallend verstaat.
In rap tempo lost men de vrachtwagen.
De kleuters zijn het lokaal uitgekomen. Van een afstandje staan zij enthousiast toe te kijken.
Leerlingen brengen de tafeltjes en stoeltjes naar twee nieuwe, nog leegstaande lokalen. De timmerman zal hier een laatste inspectie doen en vervolgens het meubilair aflakken.
Voor de op handen zijnde “parents meeting” zal al het meubilair keurig opgesteld staan in de diverse klaslokalen.
