04. De derde ronde
Het kost ons drie dagen om alle families in sub-county Seeta Nazigo te bezoeken. Dat betekent ‘s morgens op tijd op pad. Dat is geen straf. Het is genieten van een wat mistig landschap.
Onze uitvalsbasis is de basisschool Gods Glory. Het is ‘grote vakantie’. De school ligt er verlaten bij. De deur van een klaslokaal – misschien is hok een beter woord – staat open. Als je dan een onderwijsachtergrond hebt, kun je de verleiding niet weerstaan. Even binnen kijken. Het doet ons deugd het onderwijsmateriaal te zien hangen wat Herma voor deze school gemaakt heeft.
We doen de ronde samen met de veearts, die de geiten zonodig vaccineert, vitaminespuiten geeft en geiten die nog geen oormerk hebben van een oormerk voorziet. Herma noteert alles nauwgezet. Niet voor niks, want we ontdekken onregelmatigheden. Een discussie voor later.
De veearts wijst de weg. Hij weet precies waar alle families wonen. We hebben een lijst met daarop de namen van de te bezoeken families. Gek genoeg kan de veearts daarmee niet uit de voeten. Namen kent hij niet. Ter plekke moet hij vragen naar de familienaam. Wat namen betreft komen we vaak voor verrassingen te staan. Vader, moeder en kinderen, zelfs kinderen binnen hetzelfde gezin hebben verschillende achternamen. Dat heeft te maken met de indeling van verschillende families in clans.
Het landschap is heuvelachtig. We lopen vaak op smalle paadjes, soms over akkers omdat de weg ondergelopen is. We komen veel mensen tegen. We trekken veel bekijks. Men komt hier niet elke dag twee muzungu’s tegen. Omgekeerd trekken veel mensen onze aandacht. Daarbij behoren zeker de waterdragers. Jong en oud sjouwen met jerrycans water. Het behoeft geen uitleg dat het zwaar werk is. Dat zie je.
Waar we ook komen, overal vindt men het reuze interessant ons te zien. Families lopen uit.. Maar vaak komen ook de buurkinderen aangesneld. De families zijn erg kinderrijk. Geboortebeperking staat hier nog in de kinderschoenen. Oudere kinderen nemen de zorg op zich van jonge kinderen. Je ziet dan ook veel dat jonge kinderen door een broertje of zusje gedragen worden. Water dragen is zwaar, maar dit kan ook zwaar zijn.
Bij veel families is het een feest van herkenning. We hebben hen vaker bezocht en sommigen ontmoet bij schoolfeesten. Leo krijgt onverwacht een foto toegestopt waar hij staat afgebeeld met een kind dat vorig jaar op Gods Glory is ‘gepromoveerd’ naar groep 3. Op de foto is meer een roodhuid te herkennen dan een muzungu.
Voor een meisje hebben we een foto bij ons die we vorig jaar gemaakt hebben. Ze is er zichtbaar blij mee.Opvallend is dat ze hetzelfde rokje aan heeft als november vorig jaar.
Maar het kan sterker. We ontmoeten Katongole, een dove jongen. Hij heeft dezelfde kleding aan als toen we hem voor het eerst ontmoeten in begin 2010. Veel kinderen lopen in versleten kleren met gaten erin. Soms loop je bijna letterljk in je blote kont.
Bij sommige families zien we dat ze hard hun best doen met het verbouwen van diverse gewassen wat te verdienen. Zo zien we voor een huis de koffie-oogst op de grond liggen. Kippen voelen zich daarin kiplekker.
Bij een andere familie liggen de aardnoten oftewel de pinda’s op de grond te drogen.
Een familie heeft zich gestort op het kweken van tomatenplantjes. Bij deze familie is een jongen zo gek op de gekregen geit dat de geit ‘s nachts bij hem binnen slaapt, terwijl hij overdag in de stal staat. Ach, zoveel verschil is dat ook niet.
In onze onnozelheid hebben wij atijd gedacht dat ananassen aan bomen groeien. Van dat idée heeft men ons al eerder afgebracht. We begrijpen dat ananassen in de grond groeien. Toch blijf het ons verbazen dat we de ananassen altijd zo schoon in de stalletjes zien liggen. Bij het passeren van een ananasplantage hebben we dan ook even over het hek gekeken. Het is nu duidelijk, de ananasplant zit in de grond, de vrucht erboven.
Zoals eerder vermeld: rokende mensen zie je haast niet in Oeganda. Nou is dat in de stad ook niet nodig want je krijgt genoeg andere stinkende gassen binnen. Het is dan ook een verrassing voor ons dat we in de binnenlanden een vrouw tegenkomen die rookt. Geen sigaret of een shaggie, maar pijp!
Drie dagen sjouwen door de binnenlanden levert behalve mooie plaatjes Leo ook een gewrichtsontsteking in zijn voet op. Gedwongen rust. Tijd om een verslag te schrijven. Bij kaarslicht. De stroom is weer eens uitgevallen. Romantisch? Wij weten beter!