Terugblik verblijf Oeganda 2016

In een zestiental verhalen, verdeeld over vijf afleveringen, hebben we verslag gedaan van een aantal activiteiten en opgedane ervaringen tijdens ons verblijf in Oeganda in de maanden maart, april en mei van dit jaar. We herhalen dat niet in deze terugblik. Wie dat wil, kan alles terug vinden in de rubriek Reisverslagen 2016.

In deze terugblik gaan we in op een aantal activiteiten die nog onbenoemd zijn gebleven. Verder vermelden we nieuws over de Aunt Kevin primary school zoals dat bij ons binnengekomen is via de directie van de Aunt Kevin primary school en coördinator Daniel Kibago.

1.Nooit meer naar school


Oma is verantwoordelijk voor twee kleinkinderen. De ouders zijn niet in beeld.
Opa is begin dit jaar overleden.

Dankzij mattenvlechten kan oma nog het schoolgeld voor het oudste kind betalen.
Voor Rebecca uit groep 4 is er geen geld meer. Zij blijft noodgedwongen thuis. Zelf denkt Rebecca nooit meer naar school te kunnen gaan.
Het Lejofonds brengt daar verandering in. Het schoolgeld wordt betaald.
En er komen een paar varkentjes zodat ook in de toekomst het schoolgeld betaald kan worden.
Rebecca kiest de varkentjes zelf uit. Oma is dolgelukkig. Ze zal tot God bidden ons nog zoveel jaar te geven als een duizendpoot poten heeft.

2. Buiten school bestaat de wereld uit voetballen


Wanneer we families in Nkonkonjeru bezoeken die lid zijn van het project Goat to Goat komen we Shafik tegen.
Shafik valt op omdat hij heel behendig met een zelfgemaakte bal speelt. Maar op deze tijd zou hij op school moeten zitten. We vragen uitleg.

Vader blijkt boda boda rijder te zijn. Hij heeft een aantal maanden geleden een zwaar ongeluk gehad, waarvan hij nog niet hersteld is. Ziek zijn betekent ook geen inkomsten. Daardoor kan het schoolgeld voor Shafik niet betaald worden. Hij zit noodgedwongen thuis. Hij doodt de tijd met voetballen.

Het Lejofonds zorgt ervoor dat Shafik weer naar school kan.

Shafik heeft een Barcelona shirt aan met de naam Messi erop.
We vragen hem of hij ook een naam weet te noemen van een bekende Nederlandse voetballer. Tot onze verrassing antwoordt hij onmiddellijk: “Van Persie”. En dan kunnen we hem verrassen. In de auto hebben we een voetbalshirt met de opdruk “Van Persie” liggen.
Shafik is er erg blij mee. Als we weg gaan, trekt hij het shirt gauw weer uit. Het mag niet vies worden.

Voetballen in een shirt van Messi en nu ook Van Persie. Nu is het nog dromen van een echte voetbal.
Ongeloof, geluk en trots als we daar een volgende keer mee aan komen.

3. Batu


Ruim zeven jaar geleden ontmoeten we Batu, een dove jongen, thuis, op het platteland. Het is de eerste dove jongen die dankzij het Lejofonds onderwijs gaat volgen. Batu zit eerst op de dovenafdeling van de Bishop Westschool in Mukono. Vanaf primary 6 gaat hij naar een dovenschool in Kampala. Elk jaar bezoeken we hem een of meerdere keren.

Nu Batu de basisschool heeft afgemaakt, volgt hij, dankzij het Lejofonds, middelbaar onderwijs op een dovenschool, 25 km van de hoofdstad Kampala verwijderd.

We bezoeken Batu daar en krijgen een rondleiding op zijn nieuwe school. Batu doet het goed op school. Hij is de beste van de klas. Hij wil later ingenieur worden.

De school beschikt over een computerlokaal. Internet is aanwezig. De i.c.t leerkracht heeft een email adres voor Batu aangemaakt. We kunnen nu via email met Batu communiceren.

We hebben een eerste bericht van Batu ontvangen. Hij bedankt het Lejofonds voor de steun in de afgelopen jaren, maar geeft tegelijkertijd aan dat hij een rugtas mist en of daar iets aan gedaan kan worden.

4. Mama & Me


Diede Martens is oud- vrijwilligsters van het Lejofonds in Oeganda. Inmiddels is zij een eigen stichting begonnen, Mama & Me geheten. Mama & Me ondersteunt, begeleidt, coacht en traint moeders in Oeganda in de omgeving van Jinja, om hun kennis en vaardigheden en zelfredzaamheid te vergroten voor een betere, zelfstandige toekomst samen met hun kindje.

Het Lejofonds heeft voor Mama & Me meubilair laten maken. De website van Mama & Me vermeldt het volgende:

“Het Lejofonds heeft het Mama & Me babysitter centre 10 prachtige stoeltjes en 2 tafeltjes geschonken. Voor sommige van de kinderen misschien wel de allereerste keer zitten op een stoel, aan tafel!”

5. Achtervolgd door pech!


Sommige mensen worden achtervolgd door pech of ongeluk. Zo ook mrs. Mutesi. Eerder hebben we over haar bericht. Ze heeft vijf kinderen. Haar man is vier jaar gelden overleden. Een tijd terug heeft een “vriend” haar proberen te vergiftigen. Zij is daardoor langdurig ziek geworden. Haar bron van inkomsten is opgedroogd.

Mrs. Mutesi wilde graag haar eerdere activiteiten oppakken. Dat is het maken van “snacks” om deze te verkopen. Het Lejofonds maakt in 2015 een herstart mogelijk.

Mrs. Mutesi slaagt erin een winkel uit Nkonkonjeru als vaste klant te krijgen.

Natalie, oud vrijwilligster van het Lejofonds bezoekt met haar ouders begin 2016 mrs. Mutesi. Zij zorgen ervoor dat de bakplaats vernieuwd wordt zodat mrs. Mutesi ook “snacks’ kan maken bij slecht weer.

We bezoeken tijdens ons verblijf mrs. Mutesi. Ze blijkt opnieuw ziek te zijn, heeft schildklierproblemen, moet een operatie ondergaan, maar heeft eerst gedurende een aantal maanden medicatie nodig om op krachten te komen. Geld voor medicatie is er niet voldoende. Het Lejofonds springt bij.

Mrs. Mutesi knapt op. Bij een volgend bezoek wil ze ons graag laten zien hoe ze “snacks” maakt.

Daar hebben we de volgende beelden van:



Binnenkort volgt een operatie. Als er voldoende geld is. Zonder hulp van het Lejofonds zal dit waarschijnlijk niet mogelijk zijn.

6. Zelf de broek ophouden.


In reisverslag 4.3. Geiten, bokken en duivelse machten en in Terugblik verblijf Oeganda 2014 verhalen we hoe het Lejofonds ondersteuning verleent aan Sharifa en haar dochter Hadidja.

Sharifa is gescheiden en zit zonder werk. Dat betekent ook dat zij het schoolgeld niet kan betalen voor Sharifa. De directeur van de school heeft clementie. Maar het naar huis sturen van Hadidja dreigt.

Het Lejofonds wil steun verlenen onder voorwaarde dat Sharifa contact zoekt met haar ex-man om te bewerkstelligen dat het achterstallige schoolgeld alsnog wordt betaald. Dat lukt.

Het Lejofonds zorgt er nu voor dat bij de huidige woonplaats van Sharifa een kiosk wordt geplaatst, zodat zij zakken “green charcoal” kan verkopen, later eventueel aangevuld met groenten, fruit e.d. Op die manier moet Sharifa geld gaan verdienen waardoor ook het schoolgeld voor Hadidja betaald kan worden.

7. Cissy


Cissy is 15 jaar oud wanneer ze moeder wordt. Tien jaar later heeft ze vijf kinderen. De jongste is anderhalf. Tijdens de zwangerschap van de jongste is vader met de noorderzon vertrokken.

Cissy staat alleen voor de opvoeding van de kinderen. Ze verdient een schamel inkomen door het land te bewerken van anderen. Daarvoor moet ze dagelijks met het jongste kind anderhalf uur lopen om dat land te bereiken. Cissy heeft ervaring in het fokken met varkens. Een nieuwe stal en een paar varkens zou haar een nieuwe toekomst bieden. We zoeken nog naar financiële mogelijkheden Cissy te helpen.

Cissy bezoekt nu in elk geval de maandelijkse vergaderingen van het project Goat to Goat. Daar krijgen mensen niet alleen training in het omgaan met dieren, maar ook bijvoorbeeld hoe de hygiënische omstandigheden te verbeteren, leren plannen, hoe om te gaan met geld, enz. Daniel Kibago, coördinator van het Lejofonds en sociaal werker neemt deze trainingen voor zijn rekening.

8. Project Goat to Goat


In Nkonkonjeru hebben we alle families aangesloten bij het project Goat to Goat een of meerdere keren bezocht. Herma houdt de hele administratie bij wat betreft de geiten en bokken. Elk beest is voorzien van een oormerk met een naam erop. Bij elke familie bekijken we of het aantal aanwezige beesten klopt met wat in de administratie vermeld staat. Indien nodig worden jonge beesten van een oormerk voorzien. Bij toetreden tot het project krijgt elk gezin twee geiten en een bok. Uiteindelijk is men verplicht drie beesten aan het project terug te geven. Uit de administratie blijkt in hoeverre men aan deze voorwaarde voldoet.

Tijdens ons verblijf is een van de vrouwen uit het project verhuisd. Ze woont nu bij het Victoriameer. Ze dient echter nog twee beesten aan het project terug te geven. Dat betekent voor ons een uitstapje naar het Victoriameer. Er zijn vier nieuwe families die graag deel willen nemen aan het project. We bezoeken alle families om te zien of ze aan de voorwaarden voldoen. Is dat het geval dan kan men beginnen met het bouwen van een stal die dan binnen veertien dagen gerealiseerd moet zijn. Dat wordt weer door ons gecontroleerd.

Aan het eind van elke maand is er een vergadering waarbij de leden verplicht aanwezig moeten zijn. Op de eerste bijeenkomst hebben we foto’s en fotoboekjes uitgedeeld van ons verblijf in 2015. Op een volgende bijeenkomst zijn geiten en bokken uitgereikt aan de nieuwe leden. Het project Goat to Goat in Nkonkonjeru telt nu 24 leden.

9.Verlenging NGO certificaat


Hert Lejofonds is door de Oegandese overheid erkend als een NGO ( non – governmental organisation). Het certificaat van erkenning wordt de eerste keer voor de duur van een jaar afgegeven. De tweede keer is de geldigheidsduur 3 jaar. Voor de derde keer heeft het Lejofonds nu de erkenning aangevraagd. Daar komt nog heel wat papieren rompslomp bij kijken. Met behulp van coordinator Daniel Kibago is de procedure met succes afgerond. Het nieuwe NGO certificaat is geldig tot februari 2021.

10. Brommen


In het eerste reisverslag van ons verblijf in Oeganda in 2105 schrijven we o.a. het volgende:

“Dan ontdekken we dat iemand die in opdracht van het Lejofonds verschillende taken heeft uitgevoerd dat naar eigen goed dunken en interpretatie heeft uitgevoerd. Dit houdt in dat hij op slinkse wijze zichzelf heeft bevoordeeld. In een “meeting” leggen we de feiten op tafel. Feiten zijn feiten en dus is er geen ontkennen aan. De schuldige belooft de schade te herstellen en over te gaan tot terug betalen. Om daar zeker van te zijn en onze zaakjes veilig te stellen, nemen we toch maar een advocaat in de arm”.

Het begrip tijd krijgt in Oeganda een andere invulling als je dat vergelijkt met ons begrip van tijd. Je kunt ook stellen dat wij vaak dingen te snel willen doen. Een advocaat in de arm nemen betekent dat je naar een rechtszaak toe werkt. Als dat niet gerealiseerd kan worden tijdens jouw verblijf in Oeganda komt alles stil te liggen.

Dus gaan we in 2016 vrolijk verder. De betrokken persoon zit inmiddels in de gevangenis, de eerste rechtszaak is achter de rug, waarin terugbetaling gevorderd is. In Oeganda geldt het gezegde niet “van een arme kip valt niets te plukken”. Het is betalen of brommen net zolang tot je betaald hebt.

11. Het kastje en de muur


De Kio Kit bestaat uit een verrijdbare, afsluitbare kast met daarin 40 “tablets” met koptelefoons.
De tablets zijn draadloos op te laden en zijn speciaal ontworpen voor gebruik door kinderen.
M.b.v. de Kio Kit kan elk klaslokaal direct veranderd worden in een digitale ruimte. Op de bijbehorende router kan elk gewenste onderwijskundige inhoud geplaatst worden. Zie: “We introduce the Kio Kit”.

Het Lejofonds had plannen om voor de scholen waar mee het samenwerkt een Kio Kit aan te schaffen.
De Kio Kit wordt geleverd door een firma uit Kenya.

De Kio Kit moet dus ingevoerd worden in Oeganda. Het Lejofonds is NGO gecertificeerd en beschikt ook over een TIN number. ( Tax Identification Number). Dit blijkt echter niet genoeg om de Kio Kit belastingvrij in te voeren. Er moet ook nog een vrijstellingsbrief komen.

Daarvoor moeten we ons vervoegen bij de URA. De URA staat voor Uganda Revenue Authority. Het is een organisatie die verantwoordelijk is voor de verschillende belastingen die in Oeganda geheven worden.
Een vriendelijke mevrouw met de naam Lucy helpt ons. Allereerst zoekt ze het TIN nummer op van het Lejofonds. En dan komt er een grote aap uit de mouw. In 2013 heeft iemand voor het Lejofonds een TIN nummer aangevraagd maar daarbij zijn eigen gegevens gebruikt in plaats van die van het Lejofonds.

Het Lejofonds doet in zaken, zo staat vermeld. En dat betekent dat we een belastingheffing van 18 miljoen Oegandese shilling aan onze broek hebben hangen. Dat is schrikken!

Hoe maken we die boete ongedaan? Lucy stelt ons gerust. Eerst moet de informatie in het systeem gewijzigd worden. De computers van de URA zijn erg traag. We redden het niet de wijzigingen door te voeren in een middag. We krijgen huiswerk. Lucy leert ons hoe in te loggen in het systeem. Thuis kunnen we het karwei dan zelf afmaken.

Niet dus. Op naar Lucy. Die heeft een volgende verrassing voor ons in petto. Het afdelingshoofd wil meer van het Lejofonds weten. Het Tin nummer is aangevraagd in 2013. Of wij vanaf 2013 de hele financiële handel en wandel van het Lejofonds even willen ophoesten zodanig dat het past in het systeem van de URA. Vervolgens laat Lucy ons via de computer een meterslange lijst zien met in te vullen items. Het merendeel van de punten is voor ons abracadabra. Dit is niet te doen. In gedachten nemen we al afscheid van Oeganda. We zijn hier niet om onze tijd met dit soort dingen te verdoen.

Als toetje krijgen we nog te horen dat het boekjaar in Oeganda anders loopt, namelijk van 1 juli tot 30 juni.

De Kio Kit bestellen we af. We willen zelf aanwezig zijn als dergelijk materiaal binnen komt. Dat lukt niet meer. Het kost aardig wat moeite om de order van de Kio Kit te annuleren. En dan nog het geld terug krijgen.

Thuis in Mukono gaan we toch aan de slag met de cijfers, we herschikken ze en we brengen ze onder in rubrieken. We verliezen ons niet in details. We doen dit voor een half jaar want we willen eerst weten of onze werkwijze acceptabel is.

Lucy is akkoord. De week erop wil ze graag alle cijfertjes zien. Dan zijn we terug in Nederland. Coördinator Daniel zal de honneurs waarnemen.

Terug in Nederland storten we ons onmiddellijk in de cijfers. Uiteindelijk sturen we alles op naar Daniel Kibago. En hij gaat weer voor een ontmoeting met Lucy. Die heeft echter geen tijd meer voor hem. Zij schakelt een collega in. Maar dan moet er wel een nieuwe afspraak gemaakt worden. Inmiddels is Daniel een paar afspraken verder. De bewuste collega komt telkens niet opdagen.

De Ura adviseert nu iemand te zoeken die tegen betaling onze gegevens wil invullen.

We hebben aardig wat uren doorgebracht op het kantoor van de URA, bij het bureau van Lucy. Achter haar hangt ingelijst aan de muur de missie van de URA: To provide excellent revenue services with purpose and passion.

12. Aunt Kevin, what a wonderful school!


Van de directie van de Aunt Kevin primary school is de volgende brief binnengekomen waarin zij het Lejofonds bedanken voor alles wat voor de school is gedaan.
Daarnaast is er waardering voor de andere projecten die het Lejofonds uitvoert in Nkonkonojeru.
Dank wordt uitgebracht aan de mensen achter het Lejofonds, mensen die de activiteiten van het Lejofonds mogelijk maken.
Zoals gemeld is de bouw- en verbouw van de Aunt Kevin primary school nog niet afgerond.
De nieuwbouw wordt in de verf gezet. De bestaande gebouwen worden opnieuw ingedeeld en gerenoveerd.
Daniel Kibago stuurde de volgende foto’s:

13. Green Charcoal Lejofonds


In de reisverslagen hebben we uitvoerig aandacht besteed aan het project Green Charcoal Lejofonds, “a village level energy micro factory”. Nu kunnen we ook bewegende beelden laten zien.



Het project heeft inmiddels eigen “business cards”. Ook worden er “flyers” verspreid.

14. Tien jaar Lejofonds


27 maart 20126 bestond het Lejofonds tien jaar. Reden om vanuit Oeganda een extra nieuwsbrief te publiceren.

Geef een reaktie