Happy New Year

“Welcome back en “Happy New Year” horen we een aantal keren bij terugkeer in Oeganda.
Het is een gewoonte in Oeganda, als je een bekende voor het eerst in een nieuw jaar ziet, ook als is het in April of nog later, hem of haar Happy New Year te wensen.

De eerste week staan direct al een aantal vergaderingen gepland. Daarnaast bezoeken we de Aunt Kevin nursery and primary school om zo gauw mogelijk te kunnen starten met de bouw van nieuwe toiletten.

Voor de Kisimbizi primary school willen we een internaatsgebouw renoveren. En dus bezoeken we die school ook zo gauw mogelijk.

Verder nemen we een kijkje bij de “factory” van het project Green Charcoal Lejofonds. Eerder hebben we te horen gekregen dat een aantal “stands” voor het drogen van briketten door houtrot zijn omgevallen. We willen de schade zelf in ogenschouw nemen.

Tenslotte hebben we een ontmoeting met een vrouw die we in de gelegenheid hebben gesteld een opleiding tot naaister te volgen om zo in de toekomst een eigen inkomen te verkrijgen.

Dit reisverslag kent de volgende hoofdstukken:

1.1 Spencer wil niet met de mond vol tanden staan

In 2017 is dankzij het Lejofonds een krakkemikkig gebouwtje op het terrein van de Kisimbizi primary school gerenoveerd en veranderd in een volwaardig internaatsgebouw voor meisjes. Het gebouw heeft de naam Jozefhouse gekregen.

De school beschikt nog over een ander bouwval. Het heeft dienst gedaan als internaatsgebouw voor jongens. In Oeganda kan veel. Maar ook hier wil men in een dergelijk onderkomen uiteindelijk toch geen kinderen laten slapen. Bij gebrek aan een internaat voor jongens slapen negen jongens bij directeur Spencer in huis. Een onhoudbare situatie.

Het Lejofonds heeft besloten dit gebouw nu te renoveren. Coördinator Daniel Kibago heeft dit directeur Spencer al laten weten.

Vanuit Nederland hebben we al contact gehad met de aannemer zodat duidelijk is wat de kosten zijn van de hele operatie.

We brengen een bezoek met onze coördinator en de aannemer aan de Kisimbizi primary school.

Wanneer we arriveren zien we dat de tam-tam werkt. Enkele kinderen snellen naar directeur Spencers huis om onze komst te melden.

Even later zien we een glunderende Spencer aankomen. Een stevige omhelzing volgt. In het afgelopen jaar heeft Spencer zijn vrouw verloren. Zelf is hij ook geruime tijd ziek geweest. Maar nu ziet hij er voor zijn leeftijd weer goed uit.

Het Lejofonds heeft in de loop der jaren veel steun gegeven aan de Kisimbizi school. Zo is er een nieuw schoolgebouw neergezet. Er is een waterpomp aangelegd op het terrein van de school. Meubilair, leerboeken en uniformen zijn aangeschaft. En vorig jaar heeft dus de renovatie van het Jozefhouse plaatsgevonden. Na de omhelzingen geeft Spencer aan dat hij erg dankbaar is ons weer te mogen begroeten. Hij is echter bang dat hij op dit moment niet de juiste woorden kan vinden of misschien dingen vergeet. Daarom heeft hij iets op papier gezet.

Spencer overhandigt ons zijn schrijven. We lezen:

17 Jan. 2018 A Short Thank Report

Here at Kisimbizi St. Elia Pimary School welcoming you back to Uganda year 2018.

-I fell sick, but it was God who saved my life.
-The coming Saturday 20th January 2018 the late mummy is going to be replaced here.
-We thank much the support from you always, my family, the school management and the pupils.
-The boarding for eleven girls with all updated healthier materials.
-More thanks for the boys’ boarding proved to be built in 2018 as coordinator Daniel Kibago told us. Nine boys ar now still kept in my house.
-We cannot ceese thanking you for the school, the borehole,etc.
-The gift you sent through mr. Kibago I got it.
-Above all, let thanks go to all our brothers of Netherland.
-Better join hands and clap our almighty “Lord Jesus Christ”. Amen.

Yours always
Kimera Spencer

Het Jozefhouse is gerenoveerd na ons verblijf in Oeganda in 2017. Uiteraard hebben we de nodige foto’s gezien, die ook gepubliceerd zijn op de website van het Lejofonds. Maar nu willen we graag zelf het gebouw van binnen bewonderen.

Het is grote vakantie. De meisies die in het Jozefhouse verblijven zijn naar huis. Het Jozefhouse ziet er pico bello uit. Wat opvalt is dat de matrassen nog zijn verpakt in plastic, zoals ze zijn aangekocht. Dan begeven we ons naar het jongensinternaat in wording. De aannemer legt uit wat er gaat gebeuren. Er komt een nieuw dak op het gebouw. De muren worden opgehoogd. Er komt een nieuwe deur en nieuwe ramen. De muren worden gestukadoord en geverfd. Rondom het gebouw komt een veranda.

En de aannemer laat er geen gras over groeien. Morgen wil hij beginnen met het karwei.

Spencer is enthousiast en roept iedereen op tot het geven van een groot applaus. Zelf geeft hij het goede voorbeeld.

1.2 Aunt Kevin. New Born. Nu de toiletten nog

In 2016 en 2017 heeft het Lejofonds voor de Aunt Kevin nursery and primary school een aantal lokalen en een keuken met bijbehorende zitjes gebouwd. Bestaande gebouwen zijn allemaal gerenoveerd. Alle klassen zijn dankzij het Lejofonds voorzien van nieuwe tafeltjes en stoeltjes. De oude banken zijn verwijderd. Op het schoolterrein zijn speelwerktuigen geplaatst.
Aunt Kevin is “talk of the town”. Aunt Kevin is NEW BORN zoals ze zelf zeggen.

De school geeft les tot het niveau primary 5. In 2018 start men met primary 6 en het jaar erop met primary 7. Het Lejofonds heeft daar met de bouw van de lokalen al rekening gehouden.
Ook bij de aanschaf van meubilair en onderwijsleerpakket verleent het Lejofonds de nodige ondersteuning.

Aunt Kevin, wat wil je nog meer, zou je haast zeggen.
Nou, dat weet Aunt Kevin wel. Maar er mee voor de dag komen, kost wat moeite. Het is alsof de directie zichzelf een beetje te kakken voelt gezet. Wat is het probleem? De w.c.’s raken vol en de constructie is zodanig dat leegpompen en opnieuw gebruiken niet mogelijk is. Nieuwbouw is de enige mogelijkheid.

Het probleem is in de loop van 2017 aan de orde gekomen. Er is veelvuldig contact geweest tussen het Lejofonds en Aunt Kevin. Een aannemer is in de arm genomen. Er ligt een plan klaar voor nieuwbouw, zodanig dat wanneer septic tanks vol raken ze geleegd kunnen worden.

We hebben overleg met de directie van de school, gevolgd door een overleg met de aannemer. We nemen een kijkje ter plekke. Een contract wordt getekend. De eerste aanbetaling volgt. Miljoenen shillings vliegen over de tafel. De volgende dag wordt de bouw gestart.

Aunt Kevin heeft een nieuwe headmaster waar we uiteraard kennis meemaken. Hij heeft zijn kantoor aardig ingericht. En daarmee bedoelen we niet alleen de ‘plakkaten” die achter zijn rug hangen. In de “staff room” zien we op het prikbord een uiting van waardering voor het Lejofonds. We bezoeken Aunt Kevin de volgende dag opnieuw. In de verte zien we de werklui al aan het werk. Een gammele scheidingsmuur met de buren is afgebroken. De buren hebben toestemming gegeven bouwmaterialen e.d. tijdelijk op te slaan op hun grondgebied.

Zes personen zijn bezig een groot gat te graven. De werklui staan dicht op elkaar. Ze scheppen er op los en zwaaien met houwelen. We verwachten elk moment dat men elkaar raakt, maar dat gebeurt gelukkig niet. Houden zo!

1.3 Houtrot en houtskool

Een tegenvaller voor het project Green Charcoal Lejofonds. Enkele weken geleden kregen we in Nederland al bericht dat een aantal “stands” waar briketten opgelegd worden om te drogen, waren omgevallen. Houtrot bij de staanders. We kunnen nu zelf de schade in ogenschouw nemen. Direct bij aankomst zien we de omgevallen “stands”. Een aantal “stands” wordt uit voorzorg gestut. De vraag nu is op welke wijze de schade het beste is te herstellen. Daarvoor zullen we contact opnemen met onze aannemer.

Binnen is een van de projectdeelnemers bezig met het dichtnaaien van de plastic zakken met houtskool. In de productieruimte zijn twee mensen bezig met zeven. De machines liggen stil. Er worden geen briketten geperst. Nog een pech. Er is een defect opgetreden. Een monteur is nodig voor reparatie.

Met de verschillende deelnemers aan het project gaan we om tafel zitten voor een evaluatie. Knelpunten en mogelijke oplossingen komen ter sprake. De deelnemers zitten op verschillende plaatsen op de grond. Ze luisteren aandachtig. Ondertussen genieten ze van pepernoten die we uit Nederland hebben meegenomen. Ze lusten er wel pap van. Kort daarna bezoeken we de fabriek opnieuw, nu vergezeld van de aannemer. We hebben al overleg gehad. Het metselen van een aantal stenen kolommen waarop de “stands” rusten is de beste oplossing en voor ons niet onbelangrijk ook de goedkoopste.

De aannemer verricht een aantal metingen om de plaats van de te bouwen pilaren te bepalen. We hebben nog enige discussie over de hoogte van de pilaren. Die kunnen minder hoog worden omdat daarboven op de “stands” nog komen. De aannemer moet zijn berekeningen bijstellen. Hij vindt daarvoor zijn motorfiets een geschikte plek. En zoals bij alle opdrachten aan de aannemer is een aanbetaling van 50% nodig. Is dat geld eenmaal binnen dan is de aannemer snel. Morgen beginnen

Vorig jaar is de arbeidsinspectie op bezoek geweest. Men was tevreden over een aantal zaken, zoals bijvoorbeeld het dragen van mondkapjes. Het ontbreken van een w.c. is echter niet te tolereren, ook niet als we aangeven dat de mensen naar de w.c. kunnen van een van de deelnemers, niet ver weg.

De w.c. staat er inmiddels. Die kunnen we nu even bewonderen. Naar goed Oegandees gebruik is er een zogenaamde badgelegenheid aan gekoppeld.

W.c. annex bad ligt verscholen tussen de bomen, omgeven door bloeiende koffiestruiken. De bloei daarvan duurt slechts enkele dagen. We bezoeken die dag nog een school die voor het koken gebruikt maakt van ovens. Het zijn vaak de grotere scholen die ovens hebben. De meeste scholen stoken hout op een open vuur. Met enige aanpassingen zijn ovens geschikt te maken voor het stoken op houtskool van ons project. Het Lejofonds is eventueel bereid enigszins tegemoet te komen in de kosten voor aanpassingen als daar tegenover staat dat scholen zich verplichten houtskool af te nemen.

Het project Green Charcoal heeft een grotere afzetmarkt nodig.

1.4 Lijden op de opleiding

In 2016 hebben we aandacht besteed via een reisverslag aan de situatie van Aisja. Zij is nu 34 jaar en heeft zeven kinderen. De vader heeft het gezin verlaten. Aisja staat alleen voor de opvoeding van de kinderen.

Het oudste kind heeft problemen met zijn heup waardoor het lopen zonder hulp van een stok onmogelijk blijkt. In feite is het ventje gehandicapt. Het Lejofonds heeft ervoor gezorgd dat de jongen geopereerd wordt. De jongen is van zijn handicap verlost, maar hij heeft nu een ander probleem. Hij kan niet goed leren. Hij zit als 12 jarige jongen in primary 4 en moet die klas weer overdoen. Het leeftijdsverschil met klasgenootjes is nu wel erg groot.

Aisja verdient een schamel inkomen door het land van anderen te bewerken. Dit is niet genoeg om alle kinderen te voeden. Daarom is een van de kinderen naar oma gestuurd om zo de kosten van levensonderhoud te verminderen.

Het Lejofonds zorgt ervoor dat Aisja een opleiding tot naaister kan volgen waardoor zij uiteindelijk in staat zal zijn in een eigen inkomen te voorzien. Aisja is al een aantal keren op de maandelijkse vergadering van het project Goat to Goat geweest om coördinator Daniel Kibago trots werkstukken te laten zien die ze gemaakt heeft.

Het afgelopen jaar hebben we te weinig van Aisja gehoord. Van Daniel Kibago horen we dat ze een aantal keren ziek is geweest waardoor ze verstek moest laten gaan.

Reden genoeg om Aisja te bezoeken en te horen hoe het haar nu vergaat. We gaan naar het naai-atelier en treffen haar daar aan. Voordat we willen weten hoe haar vorderingen zijn wat betreft de opleiding tot naaister willen we eerst weten hoe het met haar gezondheid is.

En dan horen we alarmerende berichten. Aisja heeft regelmatig pijn in de borst en hartklachten. Zelf spreekt ze over borstkanker. Volgens haar is die diagnose in het ziekenhuis gesteld. Na flink doorvragen blijkt de zaak toch wat anders te liggen. In een plaatselijk ziekenhuis zijn die vermoedens uitgesproken, maar is Aisja doorverwezen naar een ziekenhuis in Kampala. Daar Aisja de reiskosten niet kan betalen is ze daar nooit geweest. In plaats daarvan koopt ze kruiden bij een kruidendokter. Maar de prijzen stijgen en dus is ze daarmee gestopt.

Zonder gêne haalt Aisja haar linkerborst tevoorschijn om te laten zien waar verdikkingen zitten.

Dit alles is voor ons reden genoeg om direct in actie te komen. En dat betekent dat Aisja de volgende dag terecht kan in een ziekenhuis in Kampala voor onderzoek.

We geven Aisja geld voor de bus en voor een consult in het ziekenhuis. Het is van belang dat we contact kunnen houden. Aisja leent daarom van een familielid een telefoon. Zelf heeft ze geen telefoon meer.

De volgende dag wachten we in spanning af. Wanneer er een telefoontje komt, blijkt dat Aisja een scan moet laten maken. Daarvoor is aanvullend geld nodig. Dat maken we telefonisch over.

Via onze coördinator krijgen we goed nieuws te horen. Aisja heeft geen kanker. Wel is vervolgonderzoek nodig om te bepalen waar de voortdurende pijnklachten vandaan komen.

We ontmoeten Aisja weer op het naai-atelier en nemen haar mee naar een plaats waar we rustig kunnen praten. We regelen een nieuwe afspraak bij het ziekenhuis, zorgen voor geld voor transport en consult.

En dan hebben we nog een verrassing. We hebben een telefoon meegenomen uit Nederland. Die moest nog “unlocked” worden. Dat is gebeurd. Aisja is een telefoon rijker. Onnodig te zeggen dat ze daar erg blij mee is. Nu is het wachten op verder onderzoek in het ziekenhuis.

Dit bericht is geplaatst op dinsdag 23 januari 2018 om 23:23

Geef een reaktie