9. Afscheid
De laatste week van ons verblijf in Oeganda staat in het teken van afscheid nemen.
We nodigen de ouders van de leerlingen van de Kisimbizi nursery and primary school uit om kennis te nemen van alle veranderingen en verbeteringen die dankzij het Lejofonds zijn doorgevoerd op de school.
We organiseren een afscheidsbijeenkomst voor de werkers op de “factory” van het Lejofonds.
Aunt Kevin nursery and primary school nodigt ons uit voor een bijeenkomst met de leerlingen waarin zij afscheid van ons willen nemen.
Dit alles in de volgende hoofdstukken:
9.1. We vragen een tweede “parents meeting”
Direct aan het begin van ons verblijf in Oeganda zijn we begonnen met de bouw van vier nieuwe klaslokalen, een keuken en een headmasterswoning voor de Kisimbizi nursery and primary school.
Dat is vanzelfsprekend niet onopgemerkt gebleven. De.” parents meeting’” wordt daardoor een drukbezochte bijeenkomst. Ouders, nieuwsgierig geworden, willen kennis maken met de vertegenwoordigers van het Lejofonds.
Leo geeft tijdens die bijeenkomst aan dat het Lejofonds voorwaarden stelt aan het geven van ondersteuning. De school moet werken met een begroting. De uitgaven moeten gedekt worden door de inkomsten. De enige inkomsten van de school zijn de schoolgelden, betaald door ouders.
Als de ouders de schoolgelden betalen, heeft het Lejofonds misschien verrassingen in petto, zo betoogt Leo en wil de ouder dat laten ervaren in een volgende “parents meeting” aan het eind van ons verblijf in Oeganda.
Die “parents meeting” komt er. Aanvangstijd 10 uur ’s morgens. Wij hoeven pas om 11 uur aanwezig te zijn, want men weet op voorhand dat de meeste mensen later komen.
De vier nieuwe klaslokalen zijn inmiddels klaar. Kasten zijn geleverd, nieuw meubilair is aanwezig.
In het eerste nieuwe lokaal staan de stoeltjes in een cirkel opgesteld. We laten de ouders de voordelen ervaren van deze opstelling en vergelijken dit met wat gangbaar is in Oeganda.
In het tweede lokaal liggen veel boeken uitgestald. Boeken voor individueel lezen, technisch lezen en begrijpend lezen. Het technisch lezen gebeurt in kleine groepjes, hardop. We nodigen ouders uit deze leesvorm te beoefenen. Dat blijkt een stap te ver.
In het derde lokaal krijgen ouders uitleg over het project My Book Buddy.
In het vierde lokaal vertellen we over het Lejofonds. Nu komt het accent te liggen op green charcoal. Het Lejofonds heeft een nieuwe keuken gebouwd voor de Kisimbizi school met daarin een nieuw fornuis. Er wordt gewerkt met green charcoal.
De keuken, het fornuis is deze dag officieel in gebruik genomen.
Tenslotte gaan we met de ouders naar het kleuterlokaal. We hebben veel materialen voor “corner play” meegenomen. Die staan nu uitgestald. Verbazing alom!
De volgende dag horen we van de headmaster dat de ouders onder de indruk zijn van de vele veranderingen, ten goede, op de Kisimbizi school.
De headmaster verwacht nu het volgend trimester 100 leerlingen meer. En dat is volgens hem geen grootspraak.
9.2. Afscheid
Bij de Kisimbizi school ligt een flinke stapel bruikbaar hout afkomstig van de afgebroken gebouwen. Daar leggen we beslag op. We bestellen een vrachtwagen om al het hout naar onze dove vriend James te brengen. Hij kan dan een eigen werkplaats gaan bouwen.
In onze laatste week willen we James bezoeken om te zien hoever hij gevorderd is. We horen we dat James niet aanwezig is.
Zijn vader heeft een ongeluk gehad met de motorfiets en ligt zwaargewond in het ziekenhuis. En zoals het de gewoonte is in Oeganda, moet dan een familielid aanwezig zijn om te zorgen voor een natje en droogje. James is nu bij zijn vader in het ziekenhuis om die taak op zich te nemen.
Een bizarre situatie. Vader heeft jarenlang niet naar James omgekeken en nu neemt James de zorg voor zijn vader op zich. Wie weet wat voor goeds daar nog uit voortkomt.
We gaan toch naar het huis van James. We willen zien wat hij gedaan heeft. Maar we willen ook afscheid nemen van de opa van James. En we willen zijn gehandicapte vriendje zien. Die is dankzij het Lejofonds naar een gespecialiseerd ziekenhuis geweest waar men voor hem een speciale schoen heeft gemaakt waardoor het lopen hem wat gemakkelijker af moet gaan.
Aangekomen bij het huis van James, zien we onmiddellijk het nieuwe bouwwerk.
James opa komt aanlopen en vertelt trots dat James alles zelf gedaan heeft.
In een nabijgelegen gebouwtje ligt het gereedschap opgeslagen. Opa laat het ons zien.
Opa heeft een overhemd aan, dat we al jaren kennen. Maar de scheuren zijn inmiddels zo groot dat alles om zijn lijf fladdert.
Zoals elk jaar laten we aan het eind van ons verblijf allerleis spulletjes achter. We hebben verschillende spulletjes bij ons die we willen uitdelen aan de werkers in de houtskoolfabriek van het Lejofonds. Zo liggen er ook nog twee goede overhemden in de auto. Die besluiten we nu maar aan opa te geven.
Zelden hebben we iemand zo blij gezien. Omhelzingen volgen.
Opa wil de overhemden direct even passen.
We nemen afscheid van opa.
We gaan drie huizen verderop, de woonplaats van Raymond, het gehandicapte vriendje van James.
Raymond is niet thuis. Maar oma kan zijn speciale schoen laten zien. Die draagt hij momenteel niet omdat hij een wond heeft aan zijn voet, opgelopen met voetballen.
We besluiten verder te gaan naar de houtskoolfabriek. Daar laden we een koffer uit met spulletjes die de werkers onderling mogen verdelen. En we nodigen ze uit voor een afscheidsdrankje. Dat hebben we ze eerder beloofd.
De overalls gaan uit. De tricycle wordt tevoorschijn gehaald.
En daar gaat men op weg naar het enige café wat Seeta Nazigo rijk is, even buiten het dorp.
We volgen in de auto. Gegiechel en gelach vanuit de tricycle is duidelijk te horen. Alsof men met op schoolreisje is.
In het café blijkt de voorkeursdrank bier te zijn. Lauw bier want er is geen elektriciteit. Halve liters, want anders is er niet te krijgen. De stemming is al snel opperbest. Lang leve het Lejofonds!
Bij het afscheid lijkt het of men ons niet wil laten gaan. We moeten ons bijna losrukken.
James wacht bij terugkeer ook een verrassing. De Kisimbizi school heeft dankzij het Lejofonds nieuw meubilair. Al oude banken gaan nu naar James die er nieuwe meubeltjes van kan maken.
9.3. Aunt Kevin zwaait ons uit
De Aunt Kevin nursery and primary school heeft ons in het begin van de week uitgenodigd. Men wil samen met de kinderen afscheid van ons nemen.
In de gemeenschapsruimte mogen we achter een tafel plaatsnemen. En dan krijgen we dansjes te zien, liedjes te horen en toneelstukjes voorgeschoteld, opgevoerd door kinderen uit de verschillende klassen, van de nursery tot P7.
Het beginlied klinkt ons letterlijk en figuurlijk als muziek in de oren. Het is het lied dat we een paar jaar geleden met een aantal kinderen in een muziekstudio hebben opgenomen.
Een heerlijke bijeenkomst, verzorgd door de kinderen.
De headmaster treedt als ceremoniemeester op.
Buiten verzamelen kinderen zich voor de ramen. Ze zijn nieuwsgierig wat er binnen gebeurt.
Er wordt fanatiek gedanst en gezongen.
De kleuters niet uitgezonderd.
De headmaster rondt uiteindelijk de feestelijke bijeenkomst af met een speech waarin de dank wordt uitgesproken aan het Lejofonds voor alles support aan de school gegeven. En dan volgen er nog cadeaus.
Leo bedankt de kinderen. Zij hebben natuurlijk gezien dat we vele foto’s gemaakt hebben. Die gebruiken we straks voor een verslag op de website van het Lejofonds, zo leggen we uit. Glunderende gezichten als we zeggen dat de kinderen van Aunt Kevin straks wereldberoemd zijn in Nederland.
Een echt afscheid is het nog niet. De volgende dag is het “Visitorsdag” op school. Ouders bezoeken de school en kunnen een kijkje in de klas van hun kind nemen. Men stelt het op prijs als wij ook de “Visitorsdag” willen bezoeken zodat de ouders de gezichten zien achter het Lejofonds.
